Trong cuộc sống chúng, việc nắm vững kiến thức một cách sâu sắc và hiệu quả là điều mà bất kỳ ai cũng mong muốn đạt được. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ thông tin một cách trọn vẹn. Đó là lý do tại sao kỹ thuật Feynman đã trở thành một công cụ hữu ích cho những ai muốn nâng cao khả năng hiểu biết và ghi nhớ của mình. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết kỹ thuật Feynman là gì (Feynman technique là gì) và làm thế nào để áp dụng nó vào quá trình học tập hiệu quả.
Giới thiệu qua về Richard Feynman
Người đưa ra kỹ thuật Feynman, Richard Feynman (1918–1988) là một tác giả, triết gia, nhà vật lý và thiên tài phi thường, ông được coi là một trong những nhà vật lý quan trọng nhất mọi thời đại.
- Richard Feynman là người tiên phong trong một lĩnh vực hoàn toàn mới: điện động lực học lượng tử (QED).
- Vào những năm 1940, phát minh của ông về Biểu đồ Feynman đã giúp mang lại sự giải thích trực quan rất cần thiết cho hành vi bí ẩn của các hạt hạ nguyên tử.
- Công trình giúp các nhà khoa học hiểu được sự tương tác giữa ánh sáng và vật chất đã mang về cho ông giải thưởng Nobel năm 1965.
- Công trình của ông có ảnh hưởng trực tiếp đến các lĩnh vực công nghệ nano, máy tính lượng tử và vật lý hạt.
- Năm 1986, nghiên cứu và giải thích của ông có vai trò quan trọng trong việc giúp hiểu rõ nguyên nhân gây ra thảm họa tàu con thoi Challenger.
Ngoài những nghiên cứu đột phá của mình, Feynman cũng là một nhà tư tưởng xuất sắc và tài năng. Trong thế giới khoa học, ông có tài năng tổng hợp và giải thích kiến thức khoa học phức tạp một cách rõ ràng. Các bài giảng của ông rất nổi tiếng, Albert Einstein đã tham dự buổi nói chuyện đầu tiên của Feynman khi ông còn là sinh viên tốt nghiệp và Bill Gates đã áp dụng thành công công thức của Feynman đến mức ông đặt tên cho Feynman là "người thầy vĩ đại nhất mà tôi từng có". Gates đã mua bản quyền các bài giảng của ông và đưa chúng lên một cổng video biệt danh là "Tuva" để tôn vinh cuộc hành trình của Feynman khi tới thăm khu vực Nga vào cuối đời.
Tại sao nhiều người thường dễ quên những gì mình đã đọc
Sách là chìa khóa mở ra cánh cửa đến với những bộ óc thiên tài nhất! Học hỏi từ những nhà tư tưởng vĩ đại nhất và là con đường nhanh nhất để bạn chạm tới sức khỏe, sự giàu có và trí tuệ đỉnh cao. Nhưng hãy nhớ, chỉ đọc sách thôi chưa đủ để nâng tầm cuộc sống của bạn. Bạn có thể đọc 52 cuốn sách mỗi năm mà vẫn không thay đổi được gì!
Dale Carnegie đã từng nói rằng “kiến thức không phải là sức mạnh nếu nó không được áp dụng”. Và để áp dụng những gì bạn đã đọc, trước tiên bạn phải nhớ những gì bạn đã đọc. Hầu hết mọi người thường nhầm lẫn giữa việc tiếp thu và học tập. Họ nghĩ rằng chỉ cần đọc, xem hoặc nghe là thông tin đó sẽ trở thành của họ. Trừ khi bạn có một trí nhớ siêu phàm, nếu không thì tất cả những thông tin bạn đọc chỉ đơn thuần là thông tin.
Bộ não của chúng ta có cơ chế lọc và quên đi hầu hết những gì chúng ta tiếp thu để bảo vệ bản thân khỏi bị kích thích quá mức. Nếu chúng ta nhớ tất cả những gì mình đã tiếp nhận, thì chúng ta đã không thể sống trên hành tinh này. Nhưng nhiều người vẫn hành động như thể bộ não của họ sẽ giữ mọi thứ. Họ tự đặt ra mục tiêu đọc một số lượng sách nhất định mỗi năm. Vì quá chú trọng vào số lượng thay vì chất lượng, họ quên mất những gì đã đọc. Cuối cùng, đối với họ, đọc sách chỉ là một hình thức giải trí.
Vào những năm 1850, Schopenhauer đã từng tuyên bố: "Khi chúng ta đọc, có một người khác đang suy nghĩ giúp mình: chúng ta chỉ lặp lại quá trình suy nghĩ của người ấy. Vì vậy, để học, chúng ta cần phải tự mình suy nghĩ.” Nếu một người đọc sách mà không dừng lại để suy nghĩ thì sẽ không nhớ cũng như không áp dụng được bất cứ điều gì họ đã đọc.
Bạn có thể dễ dàng nhận ra những người này. Ví dụ: họ nói rằng họ đã đọc một cuốn sách, nhưng lại không đúc kết được điều gì. Có thể, họ đã không học được điều gì khi đọc cuốn sách đó. Mortimer Adler đã nói rõ điều đó khi ông viết: "Nếu người nào đó nói rằng: tôi biết tôi đang nghĩ gì, nhưng lại không thể diễn đạt nó ra, thì người đó thực sự chẳng biết mình đang nghĩ gì".
Có một cách để chúng ta cải thiện được tình hình này, đó chính là kỹ thuật Feynman. Kỹ thuật Feynman giúp chúng ta thực sự có thể học được điều gì đó từ những gì mình đã đọc. Vậy kỹ thuật Feyman là gì? Mời bạn đọc tiếp
Kỹ thuật Feynman là gì ?
Kỹ thuật Feynman là một phương pháp hỗ trợ việc ghi nhớ thông tin đã đọc thông qua việc sử dụng các khái niệm liên kết và xây dựng. Đây là một công cụ hữu ích để ghi nhớ nội dung bằng cách diễn giải nó bằng ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu. Kỹ thuật Feynman không chỉ là một công thức hiệu quả cho việc học tập mà còn mở ra một cách tư duy mới, cho phép phân tích và tái định nghĩa các ý tưởng. Điều được đánh giá cao ở khái niệm này là cách tiếp cận của nó: trí thông minh được coi là một quá trình phát triển, điều này kết hợp một cách độc đáo với công trình của Carol Dweck, người đã mô tả rõ ràng sự khác biệt giữa tư duy cố định và tư duy phát triển.
Kỹ thuật của Feynman cũng hữu ích cho những ai thấy viết là một thách thức. Feynman có mối quan hệ thú vị với việc viết. Thay vì đưa kiến thức của mình vào giấy như nhiều khoa học khác, ông đã chọn sử dụng lời nói làm nền tảng cho nhiều tác phẩm đã xuất bản của mình. Ông đã đọc hầu hết các cuốn sách và hồi ký của mình, và các bài báo khoa học của ông được chép lại từ các bài giảng của ông.
Các bước thực hiện kỹ thuật Feynman
Về cơ bản, kỹ thuật Feynman bao gồm bốn bước: Xác định chủ đề, giả sử đang dạy nó cho một đứa trẻ, xác định lỗ hổng kiến thức của bạn, đơn giản hóa giải thích của bạn. Dưới đây là cách nó được áp dụng cho bất kỳ thông tin nào bạn đọc:
Bước 1: Xác định chủ đề
Trước hết, bạn cần viết ra mọi thứ bạn biết về chủ đề mình chọn. Mỗi lần bạn gặp phải nguồn thông tin mới, hãy thêm chúng vào ghi chú. Ví dụ: Sau khi hoàn thành việc đọc một cuốn sách, bạn hãy chuẩn bị một tờ giấy trắng và ghi lại tên của cuốn sách đó.
Tiếp theo, hãy cố gắng nhớ lại tất cả các nguyên tắc và điểm quan trọng mà bạn muốn ghi nhớ. Nhiều người thường mắc sai lầm ở bước này khi họ chỉ sao chép mục lục hoặc những đoạn đã được đánh dấu. Họ không thực sự gợi nhớ lại thông tin đã đọc, do đó, không thể học hỏi được gì.
Thay vào đó, điều bạn nên làm là tự mình nhớ lại các khái niệm và ý tưởng. Bước này đòi hỏi sự nỗ lực trí tuệ từ bạn. Tuy nhiên, bằng cách suy nghĩ về các khái niệm, bạn đang tạo ra một trải nghiệm học tập hiệu quả.
Khi viết ra những điểm mấu chốt, hãy cố gắng sử dụng ngôn ngữ đơn giản nhất có thể. Thông thường, chúng ta có xu hướng sử dụng những thuật ngữ phức tạp để che giấu sự thiếu hiểu biết của mình. Những "từ ngữ hoa mỹ" và "thuật ngữ chuyên môn" có thể cản trở chúng ta trong việc thực hiện kỹ thuật Feynman.
Bước 2: Giả vờ như bạn đang giải thích nội dung cho một đứa trẻ
Điều này nghe có vẻ đơn giản nhưng nó không hề đơn giản. Trên thực tế, việc giải thích một khái niệm càng đơn giản càng tốt đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc. Nếu bạn có thể dạy một khái niệm cho trẻ em, bạn đã đi trước một bước. Bắt đầu bằng một tờ giấy trắng và viết chủ đề hoặc môn học bạn muốn dạy. Sau đó, bên dưới chủ đề đó, hãy viết mọi thứ bạn biết về chủ đề đó. Nhưng mẹo là viết một cách rõ ràng và đơn giản để trẻ có thể hiểu bạn đang nói về điều gì.
Khi thực hiện việc này, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Nói một cách dễ hiểu: Trẻ em không hiểu thuật ngữ chuyên ngành hoặc từ vựng dày đặc. Khoa học đầy rẫy thuật ngữ phức tạp, đó là lý do tại sao kỹ thuật Feynman trở nên có giá trị đến vậy. Biểu đồ của ông minh họa những điều mà các nhà khoa học khác đã có những bài giảng dài. Khi chúng ta nói mà không dùng thuật ngữ chuyên ngành, chúng ta sẽ không phải ẩn sau kiến thức mà mình không có. Những từ ngữ hoa mỹ và "ngôn ngữ kinh doanh" hoa mỹ sẽ cản trở chúng ta đi thẳng vào vấn đề và truyền đạt kiến thức cho người khác.
- Ngắn gọn: Khoảng chú ý của trẻ đòi hỏi bạn phải truyền đạt các khái niệm như thể bạn đang trình bày một ý tưởng kinh doanh trong một chuyến đi thang máy ngắn. Tốt hơn hết là bạn nên truyền đạt khái niệm trước khi những cánh cửa đó mở ra. Trẻ em cũng không có khả năng hoặc năng lực tinh thần, để hiểu bất cứ điều gì dài hơn thế. Nếu bạn gặp khó khăn khi đưa suy nghĩ vào ghi chú của mình, điều đó cho thấy bạn có chỗ để cải thiện. Đây cũng là nơi sức mạnh của sự sáng tạo có thể giúp bạn đạt đến tầm cao mới trong học tập.
Bước 3: Xác định lỗ hổng kiến thức của bạn và đọc lại
Đây là bước trong kỹ thuật Feynman mà việc học thực sự diễn ra. Bạn cần xác định những câu hỏi: Bạn đang bỏ lỡ điều gì? bạn không biết điều gì? Chỉ khi bạn tìm thấy lỗ hổng kiến thức (tức là bạn thấy mình bỏ qua một khía cạnh quan trọng, hoặc khó khăn trong việc dùng từ hoặc liên kết các ý tưởng với nhau) bạn mới thực sự bắt đầu học.
Việc nêu bật những lỗ hổng kiến thức sẽ giúp bạn khi thu thập và sắp xếp ghi chú thành một câu chuyện mạch lạc. Lúc này, bạn có thể tham khảo tài liệu nguồn (ghi chú bài giảng, ý tưởng,...) khi bạn gặp câu hỏi về mức độ hiểu biết của mình về chủ đề này.
Lấp lỗ hổng kiến thức là bước cần thiết để bạn thực sự nhớ những gì mình đã đọc và nếu bạn bỏ qua bước này, bạn sẽ ảo tưởng về kiến thức của mình.
Xem thêm: Hai lỗ hổng tài chính chí mạng của doanh nghiệp nhỏ
Bước 4: Đơn giản hóa giải thích của bạn và kể một câu chuyện
Bắt đầu kể câu chuyện của bạn. Ghép các ghi chú lại với nhau và bắt đầu kể một câu chuyện bằng cách giải thích ngắn gọn. Kết hợp những phần kiến thức quan trọng nhất của bạn về chủ đề này lại với nhau.
Luyện đọc to câu chuyện của bạn. Giả vờ kể câu chuyện cho một lớp học sinh. Bằng cách đó, bạn sẽ nghe được ngôn ngữ không còn đơn giản nữa. Việc vấp váp có thể chỉ ra những suy nghĩ chưa hoàn chỉnh. Sử dụng phép so sánh và câu đơn giản để củng cố sự hiểu biết của bạn về câu chuyện.
Chỉ khi bạn có thể giải thích bằng ngôn ngữ đơn giản thì bạn mới biết rằng bạn thực sự hiểu nội dung mình đã đọc.
Lưu ý để áp dụng kỹ thuật Feynman hiệu quả
Để áp dụng kỹ thuật Feynman hiệu quả hơn, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Thường xuyên tự vấn và trả lời cho chính mình: Để làm rõ kiến thức, hãy tự đặt ra những câu hỏi liên quan đến chủ đề bạn đang nghiên cứu hoặc vấn đề bạn đang cố gắng giải quyết. Việc thường xuyên đặt câu hỏi và tự trả lời giúp bạn phát triển tư duy phản biện về một vấn đề. Những điểm chưa rõ cũng sẽ xuất hiện trong quá trình này, từ đó bạn có thể tìm ra giải pháp cho những thắc mắc đó. Kiến thức và sự hiểu biết của bạn về vấn đề quan tâm cũng sẽ được nâng cao.
- Hãy cố gắng sử dụng ví dụ và hình ảnh minh họa càng nhiều càng tốt: Trong quá trình giải thích cho người khác, hãy tận dụng hình ảnh và ví dụ minh họa để làm cho các khái niệm phức tạp trở nên dễ hiểu hơn. Điều này mang lại lợi ích cho cả bạn và người nghe: bạn sẽ hiểu rõ hơn và ghi nhớ lâu hơn; người nghe sẽ dễ dàng hình dung và tiếp thu nhanh chóng.
- Liên tục tìm ra những lỗ hổng trong kiến thức và giải thích lại bằng ngôn ngữ của chính mình: Phương pháp này giúp biến kiến thức hàn lâm thành của riêng bạn và làm cho sự hiểu biết trở nên vững chắc hơn. Việc áp dụng liên tục hai bước này sẽ giúp bạn tiếp thu nhanh chóng các kiến thức mới.
Kết luận
Kỹ thuật Feynman không chỉ giới hạn trong lĩnh vực học thuật mà còn có thể được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác của cuộc sống. Từ việc phát triển kỹ năng chuyên môn, cải thiện khả năng giao tiếp, đến việc giải quyết các vấn đề hàng ngày, phương pháp này đều có thể mang lại nhiều lợi ích. Để tận dụng tối đa kỹ thuật Feynman, điều quan trọng là duy trì sự kiên nhẫn và không ngừng thực hành. Hãy luôn đặt câu hỏi, tìm kiếm sự rõ ràng trong mọi khía cạnh của vấn đề, và không ngại thừa nhận những điểm chưa hiểu rõ. Sự khiêm tốn trong học tập sẽ mở ra những cơ hội mới để phát triển và hoàn thiện bản thân.
Qua bài viết này, SlimCRM hy vọng bạn đã hiểu kỹ thuật Feynman là gì và chi tiết về các bước thực hiện kỹ thuật Feynman. Mỗi bước trong kỹ thuật Feynman đều đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố kiến thức và phát triển tư duy sáng tạo.
Tham khảo: Medium
