Khởi nghiệp là câu chuyện không dành cho những người yếu tim. Tất nhiên, cảm giác hồi hộp khi tạo ra một doanh nghiệp làm việc hiệu quả, làm việc theo cách của riêng bạn và tận hưởng sự tự do về tài chính là điều đáng làm. Tuy nhiên, biến ý tưởng của bạn thành một doanh nghiệp có lợi nhuận không phải là nhiệm vụ đơn giản.
Sẽ có những trở ngại để vượt qua. Tuy nhiên, tùy thuộc vào ý tưởng kinh doanh của bạn, có thể mất vài tháng hoặc vài năm để vượt qua những thách thức này và đạt được những thành tựu. Đáng buồn thay, hầu hết các doanh nhân thường không nhận được kết quả tốt đẹp vì theo số liệu cho thấy có đến gần 75% startup đã thất bại. (theo Harvard Business Review)
Trong bài đăng này, bạn sẽ tìm hiểu năm giai đoạn khởi nghiệp và những cạm bẫy phổ biến mà bạn nên tránh trong mỗi giai đoạn. Bạn cũng sẽ thấy các ví dụ thực tế về các doanh nhân ở mỗi giai đoạn.
Bắt đầu kinh doanh có vẻ như là một nhiệm vụ khó khăn. Điều đó đặc biệt đúng nếu bạn bắt đầu quá trình mà không có lộ trình.
Năm giai đoạn của khởi nghiệp chia hành trình khởi nghiệp thành nhiều phần để giúp bạn dễ quản lý hơn. Mỗi giai đoạn trong việc kinh doanh của doanh nghiệp của bạn sẽ đi kèm với những thách thức riêng. Bạn cũng sẽ cần phải hoàn thành một số bước cơ bản nhất định để thiết lập doanh nghiệp của mình thành công.
Dưới đây, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá năm giai đoạn khởi nghiệp và những thách thức thường gặp ở mỗi giai đoạn.
Giai đoạn 1: Ý tưởng
Ý tưởng là giai đoạn đầu tiên của mọi hành trình khởi nghiệp. Mục tiêu ở đây là xác định và nhận ra một ý tưởng kinh doanh có lợi nhuận.
Dưới đây là ba cách phổ biến mà các doanh nhân phát triển ý tưởng:
Cách 1: Dựa vào đam mê, sở thích của mình
Hãy nhìn vào người đồng sáng lập Nike Phil Knight là một ví dụ. Mối quan tâm của anh ấy đối với giày và thể thao đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến quyết định thành lập công ty giày thể thao của anh ấy.
Cách 2: Giải quyết những vấn đề của thị trường
Đây là cách mà ý tưởng về Uber ra đời. Travis Kalanick và Garrett Camp vừa trở về từ LeWeb, một hội nghị công nghệ thường niên vào một đêm mùa đông lạnh giá, và thật không may, họ không thể bắt được một chiếc taxi. Vì vậy, họ tự hỏi: “Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn có thể yêu cầu một chuyến đi từ điện thoại của mình?” Và sau đó họ đã tạo ra một ứng dụng có tầm ảnh hưởng đối với xã hội.
Cách 3: Tập trung vào các thị trường ngách
Thị trường ngách là một phân khúc nhỏ, chưa được phục vụ đầy đủ của một thị trường lớn và lâu đời. Ví dụ, Jacamo là một công ty bán lẻ quần áo nhắm mục tiêu đến những người đàn ông to lớn, những người thường gặp khó khăn trong việc tìm quần áo thời trang cỡ lớn.
Sau những suy nghĩ về những ý tưởng ban đầu, bạn sẽ cần thu hẹp phạm vi của mình và tập trung vào một ý tưởng thông qua phương thức sau:
Đánh giá ý tưởng
Đảm bảo tính khả thi của ý tưởng của bạn là điều cần thiết. Khi bạn xác nhận được nhu cầu của thị trường đối với sản phẩm của mình, bạn sẽ tránh được rủi ro dồn nguồn lực của mình vào một ý tưởng kinh doanh vớ vẩn.
Hầu hết các doanh nhân bỏ qua bước quan trọng này. Họ cho rằng có một thị trường cho sản phẩm của họ mà không xác nhận lại giả thuyết đó. Kết quả? Họ xây dựng một sản phẩm mà không ai muốn, khiến doanh nghiệp của họ chết yểu.
Báo cáo CB Insights cho thấy đây là một lý do chính khiến các doanh nghiệp thất bại. Đừng phạm sai lầm tương tự. Nếu bạn không chắc chắn về tiềm năng của thị trường đối với ý tưởng của mình, hãy suy nghĩ kỹ trước khi dành nguồn lực cho nó.
Một số cách đánh giá ý tưởng kinh doanh
Một cách để xác thực ý tưởng của bạn là đánh giá hiệu suất của các doanh nghiệp tương tự. Một ví dụ hoàn hảo là Chanty.
Chanty là một ứng dụng cộng tác nhóm và giao tiếp đã đối đầu trực tiếp với các công ty như Slack. Khi Chanty xuất hiện, Slack đã thống trị thị trường và thu về hàng triệu đô la doanh thu. Điều này đã chứng minh cho Dmytro Okunyev, Nhà sáng lập của Chanty, rằng họ có thể giành được một phần thị trường.
Bạn cũng có thể xác thực ý tưởng của mình trong các cuộc thảo luận với các đồng nghiệp đáng tin cậy. Như David Darmanin, Người sáng lập Hotjar, cho biết: “Bước một trong việc xác thực một ý tưởng là tiếp cận các mạng lưới cá nhân của bạn và đánh giá phản hồi. Điều này khác với việc tiếp cận bạn bè và gia đình, những người luôn muốn đối xử tốt với bạn.”
Bạn có thể liên hệ với mạng lưới quan hệ của mình qua email, mạng xã hội hoặc nhiều cộng đồng trực tuyến. Nếu thực hiện đúng, bạn có thể nhận được lời khuyên miễn phí và khách quan nhất, điều này sẽ giúp bạn đánh giá được ý tưởng kinh doanh của mình một cách nhanh chóng.
Phương pháp khởi nghiệp tinh gọn cũng cung cấp một cách tiếp cận toàn diện để thử nghiệm các ý tưởng kinh doanh. Để tìm hiểu thêm về khởi nghiệp tinh gọn, hãy đọc cuốn sách này của doanh nhân Eric Ries.
Xem thêm:
Giai đoạn 2: Lập kế hoạch khởi nghiệp
Giống như các kiến trúc sư cần kế hoạch xây dựng để xây dựng một tòa nhà mới, các doanh nhân cần kế hoạch kinh doanh để tạo ra các doanh nghiệp thành công.
Lập kế hoạch kinh doanh giúp bạn ước tính chi phí, xác định rủi ro và thiết lập các biện pháp giảm thiểu rủi ro. Một kế hoạch kinh doanh bằng văn bản thậm chí còn cần thiết hơn nếu bạn đang tìm kiếm các nhà đầu tư vào công ty của mình. Các nhà đầu tư tiềm năng muốn xem mức độ bạn hình dung về doanh nghiệp của mình.
Vì lý do này, hãy suy nghĩ kỹ về kế hoạch của bạn, tạo một tài liệu kỹ lưỡng và xem xét các mục tiêu dài hạn của bạn.
Lưu ý rằng bạn không cần viết kế hoạch kinh doanh dài hàng trăm trang hoặc có dự báo 15 năm trước khi bắt đầu xây dựng doanh nghiệp của mình. Như Mark Zuckerberg đã nói, “Ý tưởng không hình thành đầy đủ. Chúng chỉ trở nên rõ ràng hơn khi bạn làm việc với chúng. Bạn chỉ cần bắt đầu thôi.”
Vì vậy, nếu bạn chưa có tầm nhìn 5 năm cho doanh nghiệp của mình, đừng để điều đó ngăn cản bạn thực hiện một vài bước đầu tiên trong khi bạn vạch ra bức tranh toàn cảnh.
Xem thêm:
Giai đoạn 3: Thực hiện
Giống như một chiếc máy bay bị mắc kẹt trên đường băng, nhiều doanh nhân mới bắt đầu thường tạo ra một số động lực, nhưng họ không bao giờ cất cánh. Kết quả là, nhiều ý tưởng đổi mới không bao giờ trở thành hiện thực.
Thực tế là, ý tưởng thì có rất nhiều, nhưng việc thực hiện thì rất hiếm. Để thành công, bạn cần trở nên lão luyện trong việc biến một kế hoạch thành hành động.
Khởi nghiệp là rủi ro và đáng sợ. Và cảm giác không chắc chắn đó đã tạo thành nỗi sợ thất bại và phạm sai lầm, đây là một trong những lý do chính khiến các doanh nhân ngần ngại thực hiện.
Nếu bạn đã xác định và lên kế hoạch cho ý tưởng lớn của mình, có lẽ bạn sẽ tràn đầy hứng thú với “điều gì có thể xảy ra” và nỗi sợ hãi “điều gì sẽ xảy ra nếu nó không hoạt động?”
Bạn không cô đơn. Những người sáng lập như Dmytro Okunyev cũng có những cảm xúc lẫn lộn này.
Ngày nay, Chanty đang phát triển mạnh vì Dmytro đã thu hết can đảm để tiến tới với các kế hoạch của mình bất chấp những điều không chắc chắn.
Vì vậy, hãy nhận ra rằng kế hoạch của bạn không phải là hoàn hảo. Bạn sẽ phạm sai lầm. Nhưng cũng giống như bạn không thể chèo một con thuyền đang buộc vào bến, bạn không thể lèo lái doanh nghiệp của mình hướng tới tầm nhìn của mình cho đến khi bạn khởi động và giải quyết những sai lầm của mình một cách trực diện.
Như Mark Zuckerberg giải thích: “Đừng bận tâm đến việc cố gắng tránh những sai lầm vì bạn sẽ phạm vô số sai lầm… Điều quan trọng là THỰC SỰ HỌC HỎI MỘT CÁCH NHANH CHÓNG từ bất kỳ sai lầm nào bạn mắc phải và không bỏ cuộc.”
Di chuyển quá chậm hoặc quá nhanh đều nguy hiểm. Vì vậy, thận trọng là điều vô cùng cần thiết. Phát triển ý thức tốt về thời điểm hành động nhanh, loại bỏ mong muốn hoàn hảo của bạn và biết khi nào nên chậm lại.
Điểm mấu chốt: kinh doanh là thử và sai. Hãy làm quen với thực tế là bạn sẽ phạm sai lầm. Điều quan trọng là bạn cần có thái độ học hỏi từ những thất bại và tiến về phía trước.
Nếu bạn tin tưởng vào ý tưởng của mình, bạn đã thử nghiệm nó, chọn thời điểm thích hợp và tập hợp được nhóm của mình, thì hãy bắt đầu!
Giai đoạn 4: Mở rộng quy mô
Tại thời điểm này, bạn đã khởi động thành công doanh nghiệp của mình, bạn đã đạt được sản phẩm phù hợp với thị trường và doanh số bán hàng ổn định - nhưng doanh nghiệp của bạn chưa đạt đến tầm cao như bạn tưởng tượng. Bạn mong muốn mở rộng nhanh hơn.
Vì vậy, bạn phải đối mặt với một câu hỏi quan trọng: “Bạn có nên mời các nhà đầu tư bên ngoài và từ bỏ vốn chủ sở hữu hoặc khởi động lại hoạt động kinh doanh của mình, tức là tự tài trợ thông qua tiết kiệm cá nhân, nợ hoặc tài trợ của khách hàng?”
Những người sáng lập các công ty thành công thường khởi nghiệp trong những ngày đầu, nhưng cuối cùng, họ chấp nhận đầu tư bên ngoài. Tuy nhiên, những công ty ngoại lai như Spanx đã nỗ lực để đạt được mức định giá kỳ lân sau khi người sáng lập Sara Blakely thành lập công ty đồ lót chỉ bằng 5.000 đô la tiền tiết kiệm cá nhân của mình.
Bootstrapping (khởi động một doanh nghiệp mà không cần sự trợ giúp của các công ty đầu tư mạo hiểm hoặc thậm chí là nhà đầu tư thiên thần) có một ưu điểm rất lớn nhưng đôi khi bị bỏ qua. Bên cạnh việc trao cho bạn toàn quyền kiểm soát công việc kinh doanh của mình, việc thiếu vốn buộc bạn phải tìm ra những cách thông minh để phát triển công ty của mình.
Nguồn vốn lớn che đậy những vấn đề lẽ ra phải rõ ràng đối với những người sáng lập. Nghịch lý thay, điều này đôi khi dẫn đến sự thất bại của những start-up. Mặt khác, tăng trưởng nhanh là một trong những lợi ích chính mà các công ty khởi nghiệp được nhà đầu tư hậu thuẫn được hưởng. GitHub, một dịch vụ lưu trữ internet để phát triển phần mềm, là một ví dụ về doanh nghiệp đã phát triển nhanh chóng nhờ nguồn vốn bên ngoài.
Tom Preston-Werner, Chris Wanstrath và PJ Hyett đã thành lập GitHub vào năm 2008 và tài trợ cho nó trong bốn năm. Vào năm 2012, họ đã nhận được khoản đầu tư mạo hiểm đầu tiên trị giá 100 triệu đô la và huy động được thêm 250 triệu đô la vào năm 2015. Đến tháng 10 năm 2018, doanh thu định kỳ hàng năm của họ là từ 200 đến 300 triệu đô la. Microsoft đã mua GitHub với giá 7,5 tỷ đô la trong cùng năm.
Cho dù bạn tự khởi động hay nhận được sự ủng hộ của nhà đầu tư, ba yếu tố rất quan trọng để mở rộng quy mô kinh doanh của bạn một cách nhanh chóng:
- Xây dựng hệ thống hiệu quả: Một hệ thống là một cấu trúc thúc đẩy hoạt động kinh doanh của bạn trôi chảy mà không cần sự hiện diện hoặc giám sát của bạn. Các hệ thống này phác thảo rõ ràng cách thức hoạt động của công ty bạn.
- Học cách lãnh đạo: Học cách truyền đạt tầm nhìn cho nhóm của bạn. Bạn phải có khả năng truyền cảm hứng cho người khác hành động. Bằng cách này, bạn tận dụng tài năng và kinh nghiệm của người khác để đạt được kết quả.
- Theo dõi lợi nhuận của bạn. Không có gì lạ khi tìm thấy một doanh nghiệp có doanh thu 50 triệu đô la nhưng lợi nhuận 200 nghìn đô la. Đó là lý do tại sao bạn không nên chỉ tập trung vào việc tăng doanh số bán hàng. Thay vào đó, hãy theo dõi tỷ suất lợi nhuận của bạn một cách ám ảnh và động não tìm cách tăng chúng.
Giai đoạn 5: Tăng trưởng siêu tốc
Siêu tăng trưởng là một mùa tăng trưởng nhanh chóng và theo cấp số nhân mà các công ty trải qua khi họ mở rộng quy mô. Cụ thể, một tổ chức có tốc độ tăng trưởng siêu tốc khi Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) vượt quá 40% và duy trì như vậy trong ít nhất một năm (theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới).
Đối với bối cảnh, các công ty “tăng trưởng bình thường” có CAGR là 20%. Các công ty “tăng trưởng nhanh” có CAGR từ 20% đến 40%. Một số công ty đã đạt được mức tăng trưởng vượt bậc bao gồm Amazon, Slack, Stripe, Zoom, Uber và Bolt.
Đạt được tăng trưởng siêu tốc là mong muốn nhưng đầy thách thức. Một trở ngại phổ biến là nguy cơ nhân viên kiệt sức do làm việc quá sức. Tình trạng thua lỗ kéo dài là một thách thức phổ biến khác.
Ví dụ, Amazon không có lãi trong 20 năm đầu tiên. Nó chỉ có lãi vào giữa những năm 2010. Nếu các nhà đầu tư rút tiền hoặc ngừng bơm tiền vào Amazon, sự sụp đổ của nó là điều không thể tránh khỏi.
Tuy nhiên, “Jeff đã giành được rất nhiều niềm tin từ các cổ đông của mình đến nỗi các nhà đầu tư đã sẵn sàng kiên nhẫn chờ đợi ngày ông quyết định giảm tốc độ mở rộng và thu lợi nhuận tốt,” Brad Stone viết trong cuốn sách nổi tiếng của mình, The Everything Store.
Mô hình theo đuổi tăng trưởng siêu tốc với chi phí lợi nhuận ngắn hạn là tiêu chuẩn với các doanh nghiệp tăng trưởng cao. Tính đến năm 2019, 64% kỳ lân IPO kể từ năm 2010 không có lãi, theo TechCrunch. Nhưng các nhà đầu tư dường như không quan tâm.
Để bước vào giai đoạn tăng trưởng theo cấp số nhân này, hãy tập trung vào ba yếu tố sau.
1. Đổi mới sản phẩm
Tăng trưởng siêu tốc là do nhu cầu thúc đẩy. Vì vậy, trừ khi bạn xây dựng một sản phẩm mà khách hàng yêu thích, bạn sẽ không bao giờ đạt được điều đó. Điều này nghe tuy khắc nghiệt, nhưng rất thực tế.
Lấy khách hàng làm trung tâm là nỗi ám ảnh đối với (tất cả) các doanh nghiệp. Họ liên tục phải tận dụng sự đồng cảm, dữ liệu và phản hồi của khách hàng để xây dựng những sản phẩm tốt nhất.
2. Hệ thống linh hoạt và có thể mở rộng
Điều gì giúp bạn kiếm được 10 triệu đô la trong ARR sẽ không giúp bạn có được 900 triệu đô la. Các hệ thống điều hành các doanh nghiệp nhỏ một cách hiệu quả sẽ không hỗ trợ sự phát triển vượt bậc của bạn.
Uber đã phải đại tu quy trình giới thiệu tài xế nhiều lần để hỗ trợ sự phát triển vượt bậc của mình. Cho đến năm 2013, những người lái xe dự định phải đến văn phòng địa phương để hoàn thành một số thủ tục giấy tờ. Sau đó, họ biến thành một quy trình đăng ký trực tuyến cho phép người lái xe đăng ký mà không cần đến văn phòng địa phương.
Và khi họ bắt đầu mở rộng ra quốc tế, công ty phải thiết kế một quy trình khác để đáp ứng sự khác biệt về quy định giữa các quốc gia sở tại.
3. Đội ngũ nòng cốt
Tăng trưởng siêu tốc được thúc đẩy bởi siêu nỗ lực. Đó là lý do tại sao thời gian làm việc dài lại phổ biến ở các công ty siêu tăng trưởng. Đó là một công việc khó khăn. Và nếu bạn không có một đội ngũ chia sẻ niềm đam mê và tin tưởng vào sứ mệnh của mình, thì bạn sẽ không tiến xa được.
Dù bạn làm gì, đừng cố gắng đạt được tốc độ tăng trưởng quá nhanh. Các công ty cố gắng mở rộng quy mô sớm thường đẩy khả năng hoạt động của họ đến giới hạn, làm tăng mức độ căng thẳng và làm tổn hại đến danh tiếng kinh doanh của họ.
Điểm mấu chốt là: nếu bạn có ý tưởng về một sản phẩm giúp mọi người giải quyết vấn đề, đừng bỏ qua nó. Hãy kiểm tra nó một cách tỉ mỉ. Lặp đi lặp lại cho đến khi bạn có được sản phẩm phù hợp với thị trường. Kết hợp điều đó với một chiến lược kinh doanh được lên kế hoạch chu đáo, một đội ngũ tận tâm và một nhóm cố vấn giàu kinh nghiệm, doanh nghiệp của bạn có thể trở thành một câu chuyện thành công to lớn.
Như Steve Jobs đã nói, “Những người đủ điên rồ để nghĩ rằng họ có thể thay đổi thế giới chính là những người làm được điều đó.”
Công cụ quản trị dành cho doanh nghiệp Start-up
Đối với SMEs, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ dưới 250 nhân sự, SlimCRM sẽ là nền tảng quản trị tuyệt vời nhất giúp các doanh nghiệp có thêm những bước tiến trong quá trình chuyển đổi số, tăng doanh thu cũng như nâng cao hiệu suất công việc hàng ngày.
SlimCRM là giải pháp quản trị doanh nghiệp toàn diện đến từ Công ty CP Vinno - Đơn vị có hơn 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ phần mềm. SlimCRM đã đồng hành cùng hàng nghìn doanh nghiệp Việt với sứ mệnh “giúp quản trị dễ dàng và tạo ra nhiều lợi nhuận hơn”.
Với các tính năng như:
- Giao diện thân thiện, được bố trí thông minh giúp người dùng có thể dễ dàng làm quen và sử dụng chỉ sau vài giờ.
- Được hỗ trợ đầy đủ các tính năng quản trị tự động hóa hữu ích, trải dài 4 khía cạnh cốt yếu của doanh nghiệp là Khách hàng - Tài chính - Quy trình - Học Tập.
- Quản lý khách hàng xuyên suốt ba giai đoạn trước, trong và sau bán, thiết lập quan hệ vững chắc và tăng tỷ lệ chốt deal thành công.
- Có thể tùy biến, phân quyền theo nhu cầu cụ thể của người dùng, cam kết bảo mật, an toàn thông tin cho khách hàng và doanh nghiệp.
- Slim CRM cung cấp báo cáo tự động về tài chính và hiệu suất nhân viên, giúp các cấp lãnh đạo nắm chắc tình hình doanh nghiệp.
- SlimCRM có thể tích hợp tới hơn 1500 ứng dụng nổi tiếng thông qua Zapier như Google Sheet, Facebook Lead Ads, Trello,...
- Để nâng cao trải nghiệm của khách hàng, phần mềm SlimCRM không ngừng cải tiến và đưa ra các bản cập nhật tính năng liên tục, đáp ứng mọi nhu cầu của doanh nghiệp.
- Là sản phẩm của Việt Nam, ngôn ngữ phần mềm và trao đổi với khách hàng của SlimCRM là tiếng Việt. Các doanh nghiệp khi sử dụng phần mềm sẽ được hỗ trợ đào tạo tối đa bởi đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm.
Với những ưu điểm trên, SlimCRM hiện là giải pháp quản lý quan hệ khách hàng tối ưu cho doanh nghiệp nhỏ hiện đại. Trải nghiệm hoàn toàn miễn phí phần mềm SlimCRM để có cái nhìn tổng quan nhất tại đây.
Nguồn: hubspot
