Định giá doanh nghiệp là gì? Ba phương pháp định giá doanh nghiệp phổ biến nhất

Tại sao một con số có thể nói lên tất cả về một doanh nghiệp? Đó là câu hỏi mà quá trình định giá doanh nghiệp cố gắng trả lời. Giá trị không chỉ là con số, mà là tổng hòa của dòng tiền, tài sản, và triển vọng tương lai. Trong thế giới logic của kinh doanh, việc định giá không chỉ là sự tính toán, mà là một câu chuyện về hiện tại và tương lai, về rủi ro và cơ hội. Hãy cùng nhau khám phá cách mà một con số có thể là chìa khóa mở cửa cho một thế giới đầy thách thức và cơ hội trong doanh nghiệp.

Định giá doanh nghiệp là gì?

Định giá doanh nghiệp là việc ước tính giá trị của một doanh nghiệp dựa trên các phương pháp và công thức nhất định. Quá trình này thường được thực hiện bởi các chuyên gia tài chính hoặc những người có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực tài chính, kế toán.

Giá trị doanh nghiệp là giá trị mà một người mua sẵn sàng trả để sở hữu toàn bộ doanh nghiệp, bao gồm cả tài sản hữu hình và vô hình. Tài sản hữu hình bao gồm các tài sản như tiền mặt, hàng tồn kho, tài sản cố định,... Tài sản vô hình bao gồm các tài sản như thương hiệu, bản quyền, bằng sáng chế,...

Tại sao phải định giá doanh nghiệp?

Có nhiều lý do để định giá doanh nghiệp, bao gồm:

• Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp: Định giá doanh nghiệp là một bước quan trọng trong quá trình mua bán, sáp nhập doanh nghiệp. Giá trị doanh nghiệp sẽ được sử dụng làm cơ sở để đàm phán giá cả và điều kiện mua bán.
• Huy động vốn: Định giá doanh nghiệp là một bước cần thiết để huy động vốn từ các nhà đầu tư. Giá trị doanh nghiệp sẽ được sử dụng để xác định mức giá phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu.
• Thẩm định tài sản: Định giá doanh nghiệp có thể được sử dụng để thẩm định tài sản của doanh nghiệp. Giá trị doanh nghiệp sẽ được sử dụng để xác định giá trị của doanh nghiệp trên thị trường.
• Giải thể, phá sản doanh nghiệp: Định giá doanh nghiệp có thể được sử dụng để xác định giá trị tài sản của doanh nghiệp trong trường hợp giải thể, phá sản. Giá trị doanh nghiệp sẽ được sử dụng để phân chia tài sản cho các chủ nợ và cổ đông.

Nhìn chung, định giá doanh nghiệp là một công cụ quan trọng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực kinh doanh. Giá trị doanh nghiệp là một thông tin quan trọng giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp và các bên liên quan ra quyết định sáng suốt.

Đọc thêm: Cách kêu gọi vốn đầu tư Startup và mẫu kế hoạch gọi vốn chi tiết!

Dưới đây là một số lợi ích của việc định giá doanh nghiệp:

• Giúp các nhà đầu tư xác định giá trị của một doanh nghiệp và đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.
• Giúp các doanh nghiệp xác định giá trị của mình và đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả hơn.
• Giúp các cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để đưa ra các chính sách phù hợp với sự phát triển của doanh nghiệp.

Định giá doanh nghiệp là một quá trình phức tạp và đòi hỏi nhiều kiến thức và kinh nghiệm. Do đó, việc lựa chọn phương pháp định giá phù hợp và thực hiện quy trình định giá một cách khoa học là rất quan trọng.

Cơ sở của các phương pháp định giá doanh nghiệp

Cơ sở định giá doanh nghiệp là các yếu tố được sử dụng để ước tính giá trị của một doanh nghiệp. Có nhiều yếu tố khác nhau có thể được sử dụng để định giá doanh nghiệp, bao gồm:

• Thị trường: Giá trị của một doanh nghiệp có thể được so sánh với giá trị của các doanh nghiệp tương tự trên thị trường.
• Tài sản: Giá trị của các tài sản hữu hình và vô hình của doanh nghiệp có thể được tính toán để ước tính giá trị của doanh nghiệp.
• Doanh thu và lợi nhuận: Doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp trong quá khứ và dự kiến trong tương lai có thể được sử dụng để ước tính giá trị của doanh nghiệp.
• Rủi ro: Rủi ro liên quan đến doanh nghiệp, chẳng hạn như rủi ro kinh doanh và rủi ro tài chính, cũng cần được xem xét khi định giá doanh nghiệp.

Lựa chọn cơ sở định giá phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Mục đích của việc định giá
• Quy mô và ngành nghề của doanh nghiệp
• Tính sẵn có của thông tin
• Chi phí và thời gian thực hiện

Đọc thêm: 

1. Trọn bộ 14 chỉ số tài chính cho chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ

2. 5 giai đoạn cơ bản trong quá trình khởi nghiệp

Các phương pháp định giá doanh nghiệp phổ biến

Phương pháp định giá doanh nghiệp trên cơ sở tài sản

Bạn định giá các tài sản của doanh nghiệp như các tòa nhà, máy móc, sản phẩm và các nguyên liệu thô, cũng như bất kỳ các tài sản vô hình như nhãn hiệu nếu có thể.

Sau đó bạn tính tổng tất cả và rồi bạn sẽ biết giá trị doanh nghiệp của bạn. Nếu như bạn là một doanh nghiệp nhỏ, bạn sẽ thấy đây không phải là cách hiệu quả nhất để định giá doanh nghiệp nếu bạn chưa có thời gian xây dựng quản lý thông tin tài sản.

Phương pháp định giá doanh nghiệp dựa trên dòng tiền

Với một doanh nghiệp nhỏ, bạn cần phải áp dụng “quy tắc ngón tay cái”. Để làm điều này, trước tiên bạn phải định giá lại các tài khoản của năm trước để tính được lợi nhuận ròng thực tế cho chủ sở hữu, sau đó nhân với một hạng mục kinh doanh có liên quan đến bội số như dịch vụ, bán lẻ hay sản xuất.
Các dịch vụ liên quan đến các lĩnh vưc thương mại  thông thường được định giá ở mức bội số từ 2 đến 2.5 lần dòng tiền ròng đã điều chỉnh hàng năm. Trong khi đó các doanh nghiệp sản xuất nhỏ thường ghi nhận bội số cao hơn, trong khoảng 3 - 3.5 lần. 

Các công ty công nghệ khởi nghiệp có thể được định giá cao hơn đáng kể.

Một phương pháp tiên tiến hơn khi sử dụng phân tích dòng tiền là khi bạn dự đoán doanh thu và chi phí dự kiến trong tương lai sẽ đạt được lợi nhuận ròng theo dự kiến, khởi chạy dự đoán trong một khoảng thời gian, thường sẽ là 5 năm. 

Sau đó tính giá trị cuối cùng. Và tiếp đó bạn áp dụng lãi suất chiết khấu cho số liệu này, nó phản ánh thời gian, giá trị tiền và mức độ rủi ro của doanh nghiệp để đưa dòng tiền về giá trị hiện tại của nó.

Về mặt lý thuyết, đây là cách kỹ lưỡng nhất để định giá một công ty nhưng cũng là cách phức tạp nhất và dễ xảy ra lỗi

Phương pháp định giá doanh nghiệp so sánh giá trị

Để thực hiện phương pháp này, tìm một doanh nghiệp cùng lĩnh vực giống với doanh nghiệp của bạn và mới được định giá gần đây. Sau đó tìm hiểu giá trị thực tế của giao dịch. Bạn có thể tìm mọi thông tin về các công ty đã đăng ký, bao gồm cả việc mua lại công ty trên trang các web về định giá và mua bán doanh nghiệp, cũng như các kênh truyền thông chính thống.

Ba phương pháp định giá doanh nghiệp này có thể cho bạn một ý tưởng ban đầu để tiến hành xác định doanh nghiệp của bạn có giá trị bao nhiêu. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến của các kế toán viên cũng như các cố vấn và chuyên gia định giá  chuyên nghiệp.

Ví dụ về định giá doanh nghiệp

Ví dụ định giá doanh nghiệp theo phương pháp chiết khấu dòng tiền

Dưới đây là một ví dụ về định giá doanh nghiệp theo phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF):

Thông tin về doanh nghiệp

• Doanh nghiệp là một công ty sản xuất đồ gia dụng có quy mô nhỏ, hoạt động trong thị trường Việt Nam.
• Doanh thu năm 2022 là 100 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế là 10 tỷ đồng.
• Doanh nghiệp dự kiến tăng trưởng doanh thu 10% mỗi năm và lợi nhuận sau thuế 20% mỗi năm trong 5 năm tới.
• Chi phí sử dụng vốn của doanh nghiệp là 10%.

Tính toán giá trị doanh nghiệp

Giá trị doanh nghiệp theo phương pháp DCF được tính như sau:

V = ∑t=1∞ CFt / (1 + r)^t

V = ∑t=1∞ (10 tỷ đồng * (1 + 0,1)^t) / (1 + 0,1)^t

V = 10 tỷ đồng * 10,6185 * 11,2361 * 11,8819 * 12,5629 * 13,2862 / (1 + 0,1)^5

V = 121,09 tỷ đồng

Kết luận

Theo phương pháp chiết khấu dòng tiền, giá trị doanh nghiệp là 121,09 tỷ đồng.

Ví dụ định giá doanh nghiệp theo phương pháp tài sản

Dưới đây là một ví dụ về định giá doanh nghiệp theo phương pháp tài sản:

Thông tin về doanh nghiệp

• Doanh nghiệp là một công ty bất động sản có quy mô lớn, hoạt động trong thị trường Việt Nam.
• Doanh nghiệp sở hữu 100 căn hộ chung cư, mỗi căn hộ có giá trị 5 tỷ đồng.
• Doanh nghiệp cũng sở hữu 100.000 m2 đất, mỗi m2 đất có giá trị 10 triệu đồng.
• Tổng giá trị của các tài sản hữu hình của doanh nghiệp là 5.000 tỷ đồng.
• Doanh nghiệp cũng có một số tài sản vô hình, bao gồm thương hiệu, bằng sáng chế,...
• Giá trị của các tài sản vô hình của doanh nghiệp là 1.000 tỷ đồng.

Tính toán giá trị doanh nghiệp

Giá trị doanh nghiệp theo phương pháp tài sản được tính như sau:

V = T + I

V = 5.000 tỷ đồng + 1.000 tỷ đồng

V = 6.000 tỷ đồng

Kết luận

Theo phương pháp tài sản, giá trị doanh nghiệp là 6.000 tỷ đồng.

Công cụ hỗ trợ quá trình định giá doanh nghiệp

Để thẩm định được giá trị của doanh nghiệp, điều quan trọng là phải có đầy đủ dữ liệu về các hoạt động kinh doanh trong đó quan trọng nhất là dòng tiền, chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp.  Đối với các doanh nghiệp đã ứng dụng phần mềm quản lý doanh nghiệp thì việc này đơn giản là kết xuất các báo cáo theo thời gian thực. Bạn có thể tự mình trải nghiệm sử dụng phần mềm quản lý doanh nghiệp SlimCRM để biết được cách khai thác dữ liệu kinh doanh một cách hiệu quả nhất. SlimCRM chắt lọc ưu điểm của các phần mềm quản lý trong và ngoài nước với tính năng hiện đại nhưng vừa đủ đơn giản, giúp tăng năng lực quản trị và bán hàng mà không tốn nhiều chi phí hay thời gian triển khai.

Dùng thử phần mềm quản lý doanh nghiệp SlimCRM tại đây.

Lời kết

Định giá doanh nghiệp mang đến cho các chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư cái nhìn tổng quát về tình hình cũng như hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các quyết định quản lý doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.