Tác hại của việc không phân biệt rõ Doanh số và Doanh thu.

Đây có lẽ là một trong những sai lầm phổ biến nhất khi xem xét đánh giá các số liệu kinh doanh. Đáng tiếc nhất, đây vốn là những điều rất cơ bản, nhưng thường bị bỏ qua. Sau khi đọc xong bài viết này, bạn có thể thấy được tầm quan trọng của việc phân biệt đúng 2 yếu tố Doanh số và Doanh thu này.

Doanh số và doanh thu là gì?

Doanh số và doanh thu là hai khái niệm thường bị nhầm lẫn với nhau. Tuy nhiên, hai khái niệm này có sự khác biệt cơ bản.

Doanh số là tổng giá trị của các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã được bán trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một tháng, một quý, một năm. Doanh số có thể được tính bằng công thức: 

Doanh số = Số lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ bán được * Giá bán

Ví dụ, một cửa hàng bán quần áo trong tháng 10 bán được 100 chiếc áo sơ mi với giá bán trung bình là 500.000 đồng/chiếc thì doanh số của cửa hàng trong tháng 10 là 50.000.000 đồng.

Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được trong một kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Doanh thu có thể được tính bằng công thức:

Doanh thu = Tổng giá trị của các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã được bán (doanh số)- Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại

Ví dụ, trong trường hợp của cửa hàng bán quần áo ở trên, nếu cửa hàng nhận được chiết khấu thương mại từ nhà cung cấp là 10.000 đồng/chiếc áo sơ mi thì doanh thu của cửa hàng trong tháng 10 sẽ là 49.900.000 đồng.

Như vậy, có thể thấy doanh số là một phạm trù rộng hơn doanh thu. Doanh số chỉ là tổng giá trị của các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã được bán, trong khi doanh thu là tổng giá trị của các lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp thu được từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường, bao gồm cả doanh số và các khoản thu nhập khác.

Tham khảo thêm:

1. 15 thuật ngữ tài chính phải biết trong báo cáo kết quả kinh doanh

2. Cách tăng doanh số bán hàng lên 33% mà không cần thêm sales

Doanh thu khác gì doanh số?

Để hiểu doanh thu khác gì doanh số, bạn có thể tham khảo qua bảng sau:

Một số lưu ý khác về doanh số và doanh thu

• Trong một số trường hợp, doanh số và doanh thu có thể được sử dụng thay thế cho nhau. Ví dụ, trong báo cáo tài chính, doanh số và doanh thu thường được sử dụng thay thế cho nhau để thể hiện tổng giá trị của các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã được bán trong một kỳ kế toán.
• Tuy nhiên, trong một số trường hợp, doanh số và doanh thu cần được phân biệt rõ ràng. Ví dụ, trong phân tích tài chính, doanh số và doanh thu cần được phân biệt rõ ràng để đánh giá đúng tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Ví dụ cơ bản để Phân biệt doanh số và doanh thu

Tháng 1 năm 2024, bạn ra chỉ tiêu kinh doanh vào tháng 2 năm 2024 là 500 triệu. Mục tiêu chính xác bạn cần đặt ra sẽ phải là thế này:

• Doanh số tháng 2 năm 2024 là 500 triệu.
• Hoặc Doanh thu tháng 2 năm 2024 là 500 triệu.

Tôi sẽ phân biệt từng ví dụ trên.

a. Mục tiêu doanh số tháng 2 là 500 triệu nghĩa là gì?

Đó là việc vào tháng 2 năm 2024, hoạt động kinh doanh của bạn phải bán được hàng hóa, dịch vụ (dù là dạng Bán buôn, Bán lẻ, Ký hợp đồng,...) với tổng giá trị 500 triệu. Tức kể từ ngày 1/2/2024 - 29/2/2024 tổng số hàng hóa dịch vụ bạn bán được là 500 triệu.

Con số này không tính đến các khoản chi phí hay đầu tư, chỉ tính trên tổng lượng hàng hóa, dịch vụ bán. Còn bán bằng cách nào và chi phí, đầu tư bao nhiêu không bao gồm trong này. Và đương nhiên, đôi lúc, bạn có thể dám chi tận 700 triệu trong tháng 2 để có doanh số 500 triệu. Mục đích là gì khi dùng chiêu này thì tôi sẽ đề cập trong 1 bài khác.

b. Mục tiêu doanh thu tháng 2 là 500 triệu nghĩa là gì?

Đó là việc vào tháng 2 năm 2024, toàn bộ các hoạt động của bạn sẽ đem về cho bạn 500 triệu. Các hoạt động có thể gồm:

• Bán hàng hóa, dịch vụ và THU ĐƯỢC TIỀN TRONG THÁNG 2 NĂM 2024.
• Thu tiền chưa thanh toán của các khách hàng đã mua từ tháng 1 năm 2024 và trước đó nữa 

Tức kể từ ngày 1/2/2024 - 29/2/2024, 500 triệu Doanh thu có thể gồm:

• Doanh số 350 triệu và thu được trước 300 triệu.

• Thu tiền từ khách hàng đã mua vào tháng 1 năm 2024 chưa thanh toán thêm 100 triệu.

• Thu tiền từ khách hàng đã mua vào tháng 12 năm 2023 chưa thanh toán thêm 100 triệu.

Doanh số 350 triệu của tháng 2/2024 này sẽ được chuyển 50 triệu vào Doanh thu tháng 3/2024 (giả sử kế hoạch sẽ thu 50 triệu đó vào tháng 3/2024).

Phân biệt doanh thu và doanh số sẽ giúp đánh giá điều gì?

a. Doanh số thể hiện Hiệu quả bán hàng.

Khi khách hàng đặt bút ký vào Hợp đồng mua bán, Hợp đồng kinh tế hay những thứ tương tự, đó là lúc bạn chốt được 1 khoản Doanh số. Doanh số thể hiện Hiệu quả bán hàng thông qua việc nói lên chính xác điều gì?

• Năng lực của đội ngũ bán hàng. 
• Hiệu quả của Chiến lược sản phẩm. Ít nhất 9 yếu tố cần đánh giá.
• Hiệu quả của Chiến lược giá. Lại thêm ít nhất 3 việc phải làm.
• Hiệu quả của Chiến lược kênh phân phối. Ít nhất 3 việc lớn nữa phải xem.
• Hiệu quả của Chiến lược xúc tiến gồm: Quảng cáo, PR, Bán hàng cá nhân.
• Sự thay đổi Hiệu suất của các hoạt động liên quan....

Và thường thì Mục tiêu Doanh số được đặt ra cho sự phối hợp của Bộ phận bán hàng và Bộ phận Marketing.

b. Doanh thu thể hiện Hiệu quả bán hàng và gì nữa?

Một điều tất yếu, Doanh thu tự mang trong nó 1 phần của Doanh số, nên nó cũng thể hiện 1 phần (nhưng Doanh thu không phải chỉ tiêu chính để đánh giá) Hiệu quả bán hàng. Vậy khi bạn quan tâm đến Doanh thu, bạn sẽ quan tâm đến những điều gì?

• Khả năng đàm phán phương thức thanh toán. Có thể chính các Salesman sẽ làm việc này, nhưng đôi khi lại là Kế toán.
• Khả năng đàm phán giá.
• Hiệu quả của Chính sách thanh toán đem lại cho Hiệu quả bán hàng.
• Hiệu quả của Chính sách giá đối với Doanh số.
• Hiệu quả của hoạt động Thu (tiền).
• Năng lực tài chính trong 1 giai đoạn cụ thể của doanh nghiệp (thông qua tính thanh khoản)...

Tác hại của việc không phân biệt Doanh số và Doanh thu

Dưới đây là những tác hại cơ bản nhất khi không phân biệt sự khác nhau giữa doanh thu và doanh số là gì?, chi tiết hơn tôi sẽ đề cập trong những bài việc cụ thể.

• Đánh giá sai Hiệu quả bán hàng.
• Đánh giá quá cao vai trò của Giá với Hiệu quả bán hàng mà bỏ quên yếu tố khác.
• Đánh giá thấp vai trò của các hoạt động Kế toán thu.
• Lên kế hoạch kinh doanh mà bỏ quên các độ trễ sẽ xảy ra từ các khoản đầu tư.
• Không tính toán dòng tiền.
• Bỏ quên tính thanh khoản của doanh nghiệp.
• Hoặc vì "thèm" thanh khoản (hiểu đơn giản là "thèm" tiền mặt) mà không biết đến tầm quan trọng của các Phương thức thanh toán, Chính sách giá,...

Giải đáp một số thắc mắc liên quan đến doanh thu và doanh số

KA là gì trong kinh doanh?

"KA" có thể là viết tắt của nhiều khái niệm khác nhau trong kinh doanh. Một trong những ý nghĩa thường gặp nhất của "KA" là "Key Account," đây là các tài khoản quan trọng hoặc khách hàng chủ chốt mà một công ty tập trung vào để duy trì và phát triển mối quan hệ kinh doanh đáng giá.
Sale volume là gì?

"Sale volume" là một cụm từ tiếng Anh, có nghĩa là "doanh số", tức "số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ được bán ra trong một khoảng thời gian cụ thể." Đây là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu suất kinh doanh và doanh số bán hàng của một công ty.

Mua vào bán ra là gì?

"Mua vào bán ra" (còn gọi là "cost of goods sold" hoặc "COGS" trong tiếng Anh) là số tiền mà một doanh nghiệp phải trả để mua các sản phẩm hoặc dịch vụ cần thiết để sản xuất hoặc bán ra. Đây là một thành phần quan trọng trong tính toán lợi nhuận của doanh nghiệp, bởi vì nó liên quan đến chi phí sản xuất hoặc cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ.

Doanh thu tiếng Anh là gì?

"Doanh thu" trong tiếng Anh được gọi là "revenue." Đây là tổng số tiền mà một doanh nghiệp kiếm được từ việc bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định. Doanh thu thường được tính trước khi trừ các chi phí liên quan đến sản xuất và hoạt động kinh doanh khác.

Doanh số tiếng Anh là gì?

"Doanh số" trong tiếng Anh được gọi là "sales volume" hoặc "sales revenue." Đây là số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ đã được bán ra và tổng doanh thu mà doanh nghiệp đã kiếm được từ việc bán hàng trong một khoảng thời gian cụ thể. Doanh số thường được sử dụng để đo lường quy mô kinh doanh và hiệu suất bán hàng của một công ty.

Vì bài đã khá dài nên mình lại tại đây, mong rằng qua bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về hai khái niệm doanh số và doanh thu cũng như cách phân biệt chúng để có quyết định đúng đắn trong công việc của mình.

Trích nguồn: Facebook Vieto Nguyen