Thế giới kinh doanh luôn biến đổi không ngừng. Những xu hướng mới, những đối thủ cạnh tranh mới và những yêu cầu mới từ khách hàng liên tục xuất hiện, buộc các doanh nghiệp phải thay đổi để thích nghi và phát triển. Trong bối cảnh đó, tái cấu trúc doanh nghiệp đã trở thành một chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường khả năng cạnh tranh và vươn tới thành công.
Tái cấu trúc doanh nghiệp là gì?
Tái cấu trúc doanh nghiệp (Restructuring) là hành động mà một công ty thực hiện để thay đổi đáng kể các khía cạnh tài chính và hoạt động của mình, thường xảy ra khi doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính. Nói một cách dễ hiểu, đây là quá trình điều chỉnh nợ, hoạt động kinh doanh hoặc cấu trúc tổ chức để giảm thiểu thiệt hại tài chính và cải thiện tình hình kinh doanh.
Một trong những lý do chính khiến doanh nghiệp phải tái cấu trúc là khó khăn trong việc thanh toán các khoản nợ. Trong trường hợp này, doanh nghiệp có thể thực hiện "tái cấu trúc nợ" để hợp nhất và điều chỉnh các điều khoản trả nợ, tạo điều kiện thanh toán cho các chủ trái phiếu.
Bên cạnh nợ, doanh nghiệp cũng có thể tái cấu trúc hoạt động hoặc cấu trúc tổ chức bằng cách cắt giảm chi phí, chẳng hạn như tiền lương nhân viên, hoặc thu hẹp quy mô thông qua việc bán tài sản.
Những lý do nào khiến doanh nghiệp phải tái cấu trúc?
Có nhiều lý do khiến một doanh nghiệp cần phải tái cấu trúc, chẳng hạn như:
- Tình hình tài chính xấu đi: Doanh thu giảm, lợi nhuận thấp, nợ nần chồng chất.
- Mất khả năng cạnh tranh: Công ty không còn cạnh tranh được với các đối thủ trong ngành.
- Mục tiêu kinh doanh thay đổi: Doanh nghiệp muốn bán, sáp nhập, chuyển giao cho người thân hoặc thay đổi định hướng kinh doanh.
- Ra mắt sản phẩm/dịch vụ thất bại: Sản phẩm mới không đạt doanh số kỳ vọng, khiến công ty không đủ tiền trả lương và nợ.
Tùy thuộc vào tình hình cụ thể và sự đồng ý của các cổ đông và chủ nợ, doanh nghiệp có thể thực hiện các biện pháp tái cấu trúc như:
- Bán tài sản.
- Điều chỉnh lại các khoản vay và nợ.
- Phát hành thêm cổ phiếu để giảm nợ.
- Nộp đơn xin phá sản (trường hợp xấu nhất) trong khi vẫn duy trì hoạt động kinh doanh.
Quy trình tái cấu trúc doanh nghiệp
Tái cấu trúc nội bộ là quá trình thay đổi hoạt động, quy trình, phòng ban hoặc thậm chí cả cơ cấu sở hữu của một công ty. Mục đích của quá trình này là giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và sinh lời hơn.
Thông thường, các công ty sẽ thuê chuyên gia tài chính và pháp lý để hỗ trợ đàm phán kế hoạch tái cấu trúc. Trong quá trình này, một phần công ty có thể được bán cho các nhà đầu tư, và một Giám đốc điều hành (CEO) mới có thể được bổ nhiệm để điều hành việc thực hiện các thay đổi.
Kết quả của tái cấu trúc có thể bao gồm:
- Thay đổi quy trình làm việc, hệ thống máy tính, mạng lưới, địa điểm hoạt động và các vấn đề pháp lý.
- Do trùng lặp nhiệm vụ, một số vị trí có thể bị loại bỏ và nhân viên có thể bị buộc thôi việc.
Như đã đề cập ở trên, tái cấu trúc thường được thực hiện khi công ty gặp khó khăn về tài chính. Mục đích chính là điều chỉnh các khía cạnh tài chính hoặc hoạt động của doanh nghiệp.
Tái cấu trúc có thể là một quá trình phức tạp và khó khăn, đòi hỏi phải thay đổi cả cấu trúc bên trong và bên ngoài công ty, thậm chí có thể dẫn đến việc cắt giảm nhân sự. Tuy nhiên, nếu thực hiện thành công, tái cấu trúc sẽ giúp doanh nghiệp vận hành trơn tru hơn và tiết kiệm chi phí hơn.
Sau khi nhân viên thích nghi với môi trường mới, công ty có thể hoạt động hiệu quả hơn nhờ năng suất sản xuất tăng lên. Tuy nhiên, không phải tất cả các cuộc tái cấu trúc doanh nghiệp đều thành công. Đôi khi, công ty buộc phải thừa nhận thất bại và bắt đầu bán hoặc thanh lý tài sản để trả nợ cho các chủ nợ trước khi đóng cửa hoàn toàn.
Các loại hình tái cấu trúc doanh nghiệp
Doanh nghiệp có thể tái cấu trúc theo nhiều cách khác nhau. Dưới đây là một số hình thức tái cấu trúc phổ biến:
- Tái cấu trúc pháp lý: Thay đổi hình thức sở hữu, đăng ký kinh doanh của công ty.
- Tái cấu trúc phục hồi: Cải thiện tình hình tài chính, đưa doanh nghiệp thoát khỏi khủng hoảng.
- Tái cấu trúc chi phí: Giảm chi phí hoạt động, tăng hiệu quả kinh doanh.
- Thoái vốn: Bán đi một phần hoặc toàn bộ tài sản, vốn của công ty.
- Tách mảng: Tách một bộ phận của công ty thành một công ty con độc lập.
- Tái định vị thương hiệu: Thay đổi chiến lược marketing, định hướng kinh doanh.
- M&A: Kết hợp hai hoặc nhiều công ty thành một
Ví dụ về tái cấu trúc doanh nghiệp trên thực tế
Tháng 3 năm 2019, Savers Inc., chuỗi cửa hàng tiết kiệm lớn nhất với mục đích lợi nhuận ở Hoa Kỳ, đã đạt được thỏa thuận tái cấu trúc giúp giảm 40% nợ và được tiếp quản bởi Ares Management Corp. và Crescent Capital Group LP.
Quá trình tái cấu trúc này diễn ra ngoài tòa án và được hội đồng quản trị của công ty chấp thuận. Thỏa thuận bao gồm việc tái cấp vốn khoản vay ưu tiên trị giá 700 triệu đô la Mỹ và giảm chi phí lãi vay cho nhà bán lẻ. Theo thỏa thuận, những người nắm giữ khoản vay kỳ hạn hiện có của công ty sẽ được thanh toán đầy đủ, trong khi những người nắm giữ trái phiếu cao cấp sẽ đổi nợ thành vốn chủ sở hữu.
Tái cấu trúc và tái kiến thiết mặc dù chưa phổ biến ở Việt Nam nhưng là chiến lược rất phổ biến trong môi trường doanh nghiệp trên khắp Hoa Kỳ và Châu Âu.
Phân biệt tái cấu trúc và tái kiến thiết
Trong quản trị chiến lược, tái cấu trúc và tái thiết là 2 chiến lược kinh doanh đối lập nhau.
Tái cấu trúc (Restructuring)
- Giảm quy mô tổ chức: Giảm số lượng nhân viên, phòng ban/phân nhánh và cấp bậc trong hệ thống phân cấp của công ty.
- Mục đích chính: Giảm chi phí.
- Ví dụ: Một công ty có thể quyết định đóng cửa một chi nhánh hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến giảm nhân viên và cơ cấu tổ chức gọn nhẹ hơn.
Tái kiến thiết (Reengineering)
- Tái thiết kế công việc, chức năng và quy trình làm việc: Thay đổi cách thức thực hiện công việc nhằm cải thiện chi phí, chất lượng, dịch vụ và tốc độ.
- Không ảnh hưởng đến cấu trúc tổ chức: Biểu đồ tổ chức và nhân sự có thể không bị thay đổi.
- Ví dụ: Một công ty có thể áp dụng phần mềm tự động hóa để giảm bớt các công việc thủ công, từ đó cải thiện hiệu quả và tốc độ xử lý.
Tái cấu trúc là biện pháp "chặt chém" tập trung vào giảm chi phí bằng cách giảm quy mô tổ chức. Nó có thể ảnh hưởng đến nhân viên và không đảm bảo cải thiện các yếu tố khác.
Tái kiến thiết là biện pháp "tối ưu hóa" tập trung vào thiết kế lại cách thức hoạt động của tổ chức để cải thiện hiệu quả tổng thể, bao gồm cả chi phí, chất lượng, dịch vụ và tốc độ. Nó thường không ảnh hưởng đến nhân viên hay cấu trúc tổ chức.
Lựa chọn giữa tái cấu trúc và tái kiến thiết phụ thuộc vào tình hình cụ thể của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp đang gặp khó khăn về tài chính và cần cắt giảm chi phí nhanh chóng, thì tái cấu trúc có thể là giải pháp phù hợp. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp muốn cải thiện hiệu quả hoạt động tổng thể một cách bền vững, thì tái kiến thiết là lựa chọn tốt hơn.
Lưu ý: Trong thực tế, tái cấu trúc và tái kiến thiết đôi khi có thể kết hợp với nhau để đạt được mục tiêu chung. Cả hai phương pháp này đều có thể có những rủi ro nhất định, chẳng hạn như giảm tinh thần nhân viên, cản trở hoạt động kinh doanh. Do đó, cần thực hiện cẩn trọng và có kế hoạch chi tiết.
Giải đáp một số thắc mắc liên quan
Tái cấu trúc có nghĩa là giảm số lượng nhân sự?
Thông thường, khi tái cấu trúc, một số nhân viên có thể bị buộc thôi việc. Điều này xảy ra vì tái cấu trúc thường liên quan đến việc tinh gọn bộ máy nhân sự, bao gồm đóng cửa một số phòng ban, sáp nhập các phòng ban khác nhau, và hướng tới mục tiêu cắt giảm chi phí và hoạt động hiệu quả hơn.
Doanh Nghiệp Có Thể Tái Cấu Trúc Bao Nhiêu Lần?
Về mặt pháp lý, không có giới hạn về số lần một công ty có thể tái cấu trúc. Doanh nghiệp có thể quyết định thay đổi hoạt động của mình nhiều lần tùy theo nhu cầu để trở nên hiệu quả hơn và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, tái cấu trúc là một quá trình phức tạp, tốn nhiều thời gian và cần chiến lược rõ ràng. Do đó, đây không phải là việc có thể thực hiện thường xuyên hoặc dễ dàng.
SlimCRM - phần mềm tăng năng lực quản trị và bán hàng cho doanh nghiệp
SlimCRM là phần mềm quản lý quan hệ khách hàng (CRM) được thiết kế dành riêng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam. SlimCRM giúp doanh nghiệp tái cấu trúc và tái kiến thiết quy trình quản trị và bán hàng một cách hiệu quả, từ đó tăng năng lực và thúc đẩy tăng trưởng.
SlimCRM giúp tinh gọn quy trình, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động bằng cách nào?
- Giảm chi phí bằng cách tự động hóa các tác vụ thủ công, tránh để thời gian lãng phí vô nghĩa: SlimCRM tự động hóa nhiều tác vụ như gửi email, theo dõi tiến độ bán hàng, quản lý lịch hẹn,... giúp tiết kiệm thời gian và chi phí nhân sự.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động:
- SlimCRM giúp tối ưu hóa quy trình bán hàng, giảm thiểu sai sót và tăng năng suất, từ đó giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành.
- Cung cấp dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp: SlimCRM giúp doanh nghiệp cung cấp dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp và hiệu quả hơn thông qua việc quản lý tập trung thông tin khách hàng, ghi nhớ lịch sử tương tác,...
- Tăng cường sự hài lòng của khách hàng: SlimCRM giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng, từ đó tăng cường sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng.
- Tăng cường khả năng kiểm soát:
- Cung cấp báo cáo chi tiết: SlimCRM cung cấp các báo cáo chi tiết về hiệu quả hoạt động của đội ngũ bán hàng, giúp doanh nghiệp nắm bắt được tình hình kinh doanh và đưa ra quyết định chính xác.
- Quản lý tập trung: SlimCRM giúp quản lý tập trung dữ liệu khách hàng, thông tin bán hàng,... giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và kiểm soát hoạt động kinh doanh.
Điểm khác biệt của SlimCRM:
- Tinh gọn và dễ sử dụng: Phần mềm được thiết kế để phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp nhỏ và vừa nên rất tinh gọn và dễ sử dụng, hướng đến sự linh hoạt và mục tiêu tăng trưởng thay vì dập khuôn, cứng nhắc như nhiều phần mềm quản trị trên thị trường.
- Tính năng toàn diện và tiên phong: tính năng bao quát 4 phối cảnh: khách hàng - tài chính - quy trình công việc - nhân sự. Nhiều tính năng tiên phong: phần mềm Marketing Automation đầu tiên cho sales, kết hợp dữ liệu với AI để tùy chỉnh kịch bản follow khách hàng.
- Vừa túi tiền: bắt đầu từ 25.000 VNĐ/ngày và bạn sở hữu trọn bộ tính năng mạnh mẽ của SlimCRM.
Đăng ký dùng thử phần mềm để tự mình trải nghiệm SlimCRM!
Tóm lại, tái cấu trúc doanh nghiệp là một quá trình thay đổi toàn diện, bao gồm cả cấu trúc tổ chức, quy trình hoạt động, chiến lược kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp. Tái cấu trúc doanh nghiệp là một quá trình phức tạp và đầy thử thách, nhưng cũng là một cơ hội để doanh nghiệp đổi mới, phát triển và vươn tới thành công trong thời đại mới.