Nghiên cứu thị trường (market research) là quá trình thu thập, xử lý, phân tích thông tin để hiểu rõ hơn về thị trường, khách hàng và đối thủ cạnh tranh. Đây là bước cực kỳ quan trọng nếu bạn muốn bắt đầu kinh doanh hoặc triển khai dịch vụ/sản phẩm mới. Vậy nghiên cứu thị trường là gì? Cách nghiên cứu thị trường hiệu quả? Mẫu báo cáo nghiên cứu thị trường như thế nào? Theo dõi bài viết sau để biết thêm chi tiết!
Thị trường là gì?
Thị trường là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ.
Thị trường có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, chẳng hạn như:
- Theo phạm vi: Thị trường có thể là thị trường địa phương, thị trường quốc gia, thị trường khu vực, hoặc thị trường toàn cầu.
- Theo loại hàng hóa hoặc dịch vụ: Thị trường có thể là thị trường hàng hóa, thị trường dịch vụ, hoặc thị trường tài chính.
- Theo cách thức tổ chức: Thị trường có thể là thị trường tự do, thị trường điều tiết, hoặc thị trường phi chính thức.
Thị trường có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau, nhưng chức năng chính của thị trường là cung cấp thông tin, điều tiết giá cả, thúc đẩy cạnh tranh, và phân bổ nguồn lực. Và đó cũng là lý do tại sao nghiên cứu thị trường đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Nghiên cứu thị trường là gì?
Nghiên cứu thị trường là quá trình đánh giá khả năng tồn tại của một dịch vụ hoặc sản phẩm mới thông qua nghiên cứu được thực hiện trực tiếp với khách hàng tiềm năng.
Nghiên cứu thị trường cho phép công ty xác định thị trường mục tiêu của mình và lấy ý kiến cũng như phản hồi khác từ người tiêu dùng về sản phẩm hoặc dịch vụ. Phải hiểu người tiêu dùng muốn gì, thích gì, quan tâm điều gì trong bối cảnh hiện tại, bạn mới có thể lập kế hoạch kinh doanh, tùy chỉnh chiến lược kinh doanh và tiếp thị phù hợp nhất để đáp ứng yêu cầu của họ.
Nghiên cứu thị trường có thể được thực hiện bởi nội bộ hoặc các công ty nghiên cứu thị trường như Nielson IQ, HOSHA,... Theo báo cáo của Hubspot, ngành dịch vụ nghiên cứu thị trường đang phát triển nhanh chóng, điều này cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ đến nghiên cứu thị trường năm 2023. Lĩnh vực này dự kiến sẽ tăng từ khoảng 75 tỷ đô la vào năm 2021 lên 90,79 tỷ đô la vào năm 2025 với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 5%.
Tại sao phải nghiên cứu thị trường?
Lợi ích của nghiên cứu thị trường là gì? Giữa thị trường cạnh tranh gay gắt như hiện tại, startup rất khó, tung sản phẩm mới cũng cực kỳ khó. Nhưng nghiên cứu thị trường có thể giúp bạn tìm ra “ngách” kinh doanh mà ở đó: thị trường có tiềm năng tăng trưởng bền vững, giải quyết được nỗi đau của khách hàng (thậm chí giúp khách hàng biết được nỗi đau của mình) và cuối cùng, đối thủ cạnh tranh ít hoặc không có.
Một số lợi ích của hoạt động nghiên cứu thị trường bao gồm:
Giúp phát triển lòng trung thành thương hiệu và sự hài lòng của khách hàng: một sản phẩm khó có thể hấp dẫn như nhau đối với mọi người tiêu dùng, việc nghiên cứu thị trường có thể xác định các phân khúc khách hàng tiềm năng nhất.
Giảm thiểu rủi ro, tránh lãng phí ngân sách, gia tăng lợi thế cạnh tranh dễ dàng hơn: khi bạn hiểu được người dùng và thị trường ngay từ đầu, bạn có thể dễ dàng kiểm soát tình hình kinh doanh, tránh đầu tư không hiệu quả
Hỗ trợ phát triển chiến lược tiếp thị: nghiên cứu thị trường cho phép bạn nhắm mục tiêu quảng cáo và tiếp thị tốt hơn. Ví dụ, nếu nghiên cứu thị trường của công ty xác định rằng người tiêu dùng của bạn thích sử dụng Facebook hơn Tiktok, thì bạn có thể nhắm mục tiêu quảng cáo của mình đến Facebook thay vì bắt trend Tiktok. Hoặc, nếu xác định rằng thị trường mục tiêu của bạn nhạy cảm với giá trị hơn là giá cả, thì bạn có thể nỗ lực cải tiến sản phẩm thay vì giảm giá.
Đọc thêm: Cách phân tích đối thủ cạnh tranh: giải mã DNA đối thủ
Ví dụ về nghiên cứu thị trường của doanh nghiệp và thành công điển hình
Ví dụ về nghiên cứu thị trường của VitaDairy
Case Study “Thánh Gióng” của thị trường Việt - VitaDairy: Năm 2021, VitaDairy nằm trong top 3 nhà sản xuất sữa bột lớn nhất Việt Nam (10.1% thị phần - nghiên cứu Nielsen IQ năm 2022) cùng với Vinamilk và Abbott. 3 năm khủng hoảng nhất của thị trường sữa bột do Covid-19 chính là 3 năm vươn mình thần tốc của VitaDairy. Gần đây nhất, 22/6/2023, VitaDairy trở thành đối tác số 1 của Tập đoàn Sữa non Pantheryx (Hoa Kỳ) với thương vụ có tổng giá trị hơn 200 triệu đô la.
Vậy đâu là quân bài chiến lược của công ty này? Chính xác đó là khác biệt sản phẩm, sữa non “miễn dịch” cho cộng đồng - phân khúc mà VitaDairy đang tiên phong dẫn đầu thị trường. Bởi sự thật là, không chỉ trẻ em mà người già, người trẻ đều cần chăm sóc hệ thống miễn dịch. Với sự khác biệt đó, VitaDairy đã tạo ra một lợi thế cạnh tranh rõ rệt trên thị trường, hướng đến phân khúc khách hàng có nhu cầu cao về sức khỏe. Nhờ đó, công ty đã thu hút được một lượng lớn khách hàng, đồng thời tạo ra USP khác biệt và được yêu thích trên thị trường.
Thành công gây dựng bằng việc định hướng khác biệt ngay từ đầu cùng với quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường Việt Nam: Đặc điểm khí hậu Việt Nam thất thường, hệ miễn dịch kém; ngành sữa bột thông thường quá cạnh tranh để nhảy vào…). VitaDairy không chạy theo xu hướng mà tạo ra xu hướng!
Ví dụ về nghiên cứu thị trường của Vinamilk
Vinamilk là một trong những công ty sữa hàng đầu Việt Nam, với thị phần chiếm hơn 30%. Để duy trì và phát triển vị thế dẫn đầu, Vinamilk thường xuyên thực hiện các nghiên cứu thị trường để hiểu rõ hơn về nhu cầu của khách hàng, xu hướng tiêu dùng và thị trường cạnh tranh.
Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về nghiên cứu thị trường của Vinamilk:
- Nghiên cứu thị trường về nhu cầu sữa của trẻ em Việt Nam: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm hiểu rõ hơn về nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam trong độ tuổi từ 0-18 tuổi. Kết quả nghiên cứu cho thấy trẻ em Việt Nam cần được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu như đạm, canxi, vitamin và khoáng chất để phát triển toàn diện. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu này, Vinamilk đã phát triển các dòng sản phẩm sữa dinh dưỡng phù hợp với nhu cầu của trẻ em Việt Nam.
- Nghiên cứu thị trường về xu hướng tiêu dùng sữa tươi: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm hiểu rõ hơn về xu hướng tiêu dùng sữa tươi của người tiêu dùng Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy người tiêu dùng Việt Nam ngày càng quan tâm đến các sản phẩm sữa tươi sạch, an toàn và có nguồn gốc rõ ràng. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu này, Vinamilk đã phát triển các dòng sản phẩm sữa tươi với nguồn nguyên liệu sữa tươi được kiểm soát chặt chẽ từ các trang trại của Vinamilk.
- Nghiên cứu thị trường về thị trường sữa cạnh tranh: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm hiểu rõ hơn về các đối thủ cạnh tranh trong ngành sữa. Kết quả nghiên cứu cho thấy thị trường sữa Việt Nam đang cạnh tranh ngày càng gay gắt với sự tham gia của các doanh nghiệp sữa nước ngoài. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu này, Vinamilk đã thực hiện các chiến lược cạnh tranh phù hợp để duy trì và phát triển vị thế dẫn đầu.
Ngoài ra, Vinamilk còn thực hiện các nghiên cứu thị trường định kỳ để theo dõi và cập nhật thông tin về thị trường sữa. Các nghiên cứu này giúp Vinamilk có được cái nhìn tổng quan về thị trường và đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp.
Quy trình nghiên cứu thị trường của Vinamilk được thực hiện như sau:
- Xác định vấn đề và mục tiêu nghiên cứu
- Thiết kế nghiên cứu
- Thu thập dữ liệu
- Phân tích dữ liệu
- Trình bày kết quả nghiên cứu
Việc thực hiện các nghiên cứu thị trường một cách thường xuyên và hiệu quả đã giúp Vinamilk hiểu rõ hơn về thị trường và khách hàng, từ đó đưa ra các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu của thị trường và mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Theo báo cáo thường niên 2022 của Vinamilk, số tiền công ty này chi cho quảng cáo và nghiên cứu thị trường lên đến gần 1.2 nghìn tỷ VNĐ
Các phương pháp nghiên cứu thị trường
Có nhiều phương pháp nghiên cứu thị trường khác nhau, tùy theo mục tiêu và nguồn lực của doanh nghiệp. Một số phương pháp nghiên cứu thị trường thông dụng là:
Khảo sát
Hỏi ý kiến của một nhóm người đại diện cho thị trường mục tiêu. Khảo sát có thể được tiến hành qua điện thoại, email, internet, thư hoặc trực tiếp. Khảo sát giúp doanh nghiệp có được thông tin về nhu cầu, hành vi, thái độ và ý thức của khách hàng.
Thảo luận nhóm
Là phương pháp thu thập thông tin bằng cách tổ chức một cuộc hội thoại giữa một nhà điều tra (moderator) và một nhóm người (6-12 người) được chọn lọc theo tiêu chí nhất định. Thảo luận nhóm giúp doanh nghiệp khám phá được ý kiến, cảm xúc, ý tưởng và kinh nghiệm của khách hàng về một sản phẩm, dịch vụ hoặc vấn đề nào đó.
Phỏng vấn cá nhân
Gặp gỡ và trò chuyện với một người hoặc một số ít người được chọn lọc theo tiêu chí nhất định. Phỏng vấn cá nhân giúp doanh nghiệp có được thông tin chi tiết, sâu sắc và chính xác về quan điểm, nhu cầu và mong muốn của khách hàng.
Quan sát
Thu thập thông tin bằng cách theo dõi và ghi nhận hành vi, hoạt động và tình huống của khách hàng trong môi trường tự nhiên hoặc mô phỏng. Quan sát giúp doanh nghiệp có được thông tin về thực tế, không bị ảnh hưởng bởi ý kiến cá nhân hay tác động của người khác
Thử nghiệm
Là phương pháp thu thập thông tin bằng cách cho khách hàng sử dụng hoặc trải nghiệm một sản phẩm, dịch vụ hoặc chiến dịch truyền thông mới hoặc đã sửa đổi trong một điều kiện kiểm soát. Thử nghiệm giúp doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả, ưu nhược điểm và khả năng tiếp nhận của thị trường.
Các bước nghiên cứu thị trường
Quy trình nghiên cứu thị trường diễn ra theo các bước sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu và vấn đề
Bước này giúp bạn làm rõ những gì mình muốn đạt được từ nghiên cứu thị trường và vấn đề bạn muốn giải quyết. Bạn cũng nên xác định các câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết và các biến số.
Bước 2: Lựa chọn hình thức và phương pháp nghiên cứu
Bước này giúp bạn chọn cách tốt nhất để thu thập và phân tích dữ liệu. Bạn nên xem xét loại dữ liệu bạn cần (số liệu định lượng hoặc định tính), nguồn dữ liệu (thứ cấp hoặc sơ cấp), phương pháp lấy mẫu (xác suất hoặc phi xác suất) và kỹ thuật thu thập dữ liệu (khảo sát, nhóm thảo luận, phỏng vấn, quan sát, thử nghiệm,...)
Bước 3: Thu thập và chuẩn bị dữ liệu
Thực hiện kế hoạch thu thập dữ liệu và lấy dữ liệu từ các nguồn đã chọn. Bạn cũng nên kiểm tra tính chính xác, đầy đủ và nhất quán của dữ liệu trước khi tiến hành phân tích
Bước 4: Phân tích và diễn giải dữ liệu
Áp dụng các phương pháp thống kê hoặc định tính để phân tích dữ liệu và kiểm tra các giả thuyết. Bạn cũng nên diễn giải kết quả và rút ra kết luận dựa trên bằng chứng.
Bước 5: Trình bày báo cáo
Truyền đạt các kết quả và khuyến nghị của bạn cho các bên liên quan một cách rõ ràng, ngắn gọn.
Các công cụ nghiên cứu thị trường phổ biến hiện nay
Có nhiều công cụ khác nhau có thể được sử dụng để nghiên cứu thị trường. Dưới đây là một số công cụ nghiên cứu thị trường phổ biến mà các doanh nghiệp thường sử dụng:
Công cụ khảo sát trực tuyến: Các công cụ như SurveyMonkey, Google Forms, Typeform, và Qualtrics cho phép bạn tạo các bản khảo sát trực tuyến và thu thập phản hồi từ khách hàng.
Công cụ phân tích dữ liệu: Các công cụ như Google Analytics, Adobe Analytics, và Tableau cho phép bạn phân tích các dữ liệu về khách hàng, lưu lượng truy cập trang web, và các hành vi trên trang web để hiểu được xu hướng và khách hàng của bạn.
Công cụ ghi âm cuộc họp khách hàng: Các công cụ như Zoom, Skype, hay Google Meet cho phép bạn ghi lại cuộc họp với khách hàng và phân tích lại sau đó để hiểu được nhu cầu và ý kiến của họ.
Theo dõi mạng xã hội: Các công cụ như Hootsuite, Mention, hay Brandwatch giúp bạn theo dõi và phân tích các tương tác của khách hàng trên các mạng xã hội, giúp bạn hiểu được cảm nhận của khách hàng về thương hiệu của bạn.
Nghiên cứu từ khóa: Các công cụ như Google Trends, SEMrush, hay Ahrefs giúp bạn tìm hiểu các từ khóa phù hợp với thị trường mục tiêu của bạn và đối thủ cạnh tranh.
Phân tích đối thủ cạnh tranh: Các công cụ như SimilarWeb, Owler, hay SpyFu cho phép bạn phân tích các hoạt động của đối thủ cạnh tranh để hiểu được các chiến lược và xu hướng của thị trường.
Mẫu báo cáo nghiên cứu thị trường
Nhằm giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức trong việc lập kế hoạch cũng như tổ chức dự án nghiên cứu thị trường, SlimCRM gửi đến bạn mẫu báo cáo nghiên cứu thị trường từ Hubspot. Mẫu này bao gồm:
Mẫu powerpoint trình bày báo cáo nghiên cứu thị trường
Mẫu Google Docs phân tích ngành theo mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Porter
Mẫu Google Docs phân tích đối thủ cạnh tranh theo mô hình SWOT
Mẫu khảo sát thị trường
Mẫu thảo luận nhóm
Tải toàn bộ mẫu tại đây!
Giải đáp một số thắc mắc liên quan đến nghiên cứu thị trường
Khác nhau giữa nghiên cứu thị trường và nghiên cứu marketing là gì?
Nghiên cứu thị trường và nghiên cứu marketing là hai khái niệm thường bị nhầm lẫn với nhau. Tuy nhiên, hai khái niệm này có những điểm khác biệt cơ bản như sau:
Nghiên cứu thị trường là quá trình thu thập, phân tích và đánh giá thông tin về thị trường, khách hàng và đối thủ cạnh tranh. Nghiên cứu thị trường được sử dụng để hỗ trợ các quyết định kinh doanh, chẳng hạn như phát triển sản phẩm mới, cải thiện sản phẩm hiện có hoặc đưa ra các chiến lược marketing.
Nghiên cứu marketing là một phần của nghiên cứu thị trường, tập trung vào các hoạt động marketing của doanh nghiệp. Nghiên cứu marketing được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các hoạt động marketing, chẳng hạn như quảng cáo, bán hàng và phân phối.
Dữ liệu thị trường lấy ở đâu?
Bạn có thể lấy dữ liệu thị trường từ các nguồn sau:
Cơ quan thống kê của chính phủ như: tổng cục thống kê, tổng Cục Dân Số & Kế Hoạch Hóa Gia Đình, bộ tư pháp,...
Các công ty nghiên cứu thị trường chuyên nghiệp: Nielsen, Kantar, Ipsos, và GfK
Báo cáo thị trường từ các tổ chức uy tín như World Bank, UN Data / UNStats, Statista…
Mạng xã hội và trang web: Nhiều nguồn thông tin trực tuyến như Google Trends, Alexa, và SimilarWeb cung cấp thông tin về lưu lượng truy cập, từ khóa tìm kiếm, và các thông tin về đối thủ cạnh tranh.
Nên tự nghiên cứu thị trường hay thuê ngoài?
Việc tự nghiên cứu thị trường hay thuê dịch vụ nghiên cứu thị trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm ngân sách, thời gian, kinh nghiệm và kiến thức của bạn. Nếu bạn có thời gian, kinh nghiệm và kiến thức cần thiết, tự nghiên cứu thị trường có thể là một lựa chọn tốt. Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian và tăng cường chất lượng nghiên cứu thị trường, bạn có thể thuê một công ty nghiên cứu thị trường hoặc một chuyên gia nghiên cứu thị trường để trợ giúp.
Thị trường mới là gì?
Thị trường mới là thị trường mà doanh nghiệp chưa từng tham gia hoặc chưa từng bán sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Thị trường mới có thể là một thị trường địa lý mới, một thị trường ngách mới, hoặc một thị trường mới được tạo ra bởi sự đổi mới.
SurveyMonkey là gì?
SurveyMonkey là một công cụ khảo sát trực tuyến giúp doanh nghiệp thu thập dữ liệu từ khách hàng, đối tác, hoặc nhân viên. SurveyMonkey cung cấp nhiều loại câu hỏi và tùy chọn tùy chỉnh, giúp doanh nghiệp tạo ra các khảo sát phù hợp với nhu cầu của mình.
Nghiên cứu hồi cứu là gì?
Nghiên cứu hồi cứu là phương pháp nghiên cứu thị trường thu thập dữ liệu từ quá khứ. Nghiên cứu hồi cứu thường được sử dụng để nghiên cứu hành vi của khách hàng, xu hướng thị trường, hoặc hiệu quả của các chiến dịch marketing.
Statista là gì?
Statista là một trang web cung cấp dữ liệu thị trường, thống kê, và phân tích. Statista cung cấp dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các tổ chức chính phủ, các công ty tư nhân, và các tổ chức nghiên cứu.
Nielsen IQ là công ty gì?
Nielsen IQ là một công ty cung cấp dữ liệu và phân tích thị trường. Nielsen IQ cung cấp dữ liệu về hành vi của người tiêu dùng, xu hướng thị trường, và hiệu quả của các chiến dịch marketing.
Sản phẩm mới là gì?
Sản phẩm mới là sản phẩm chưa từng được bán trên thị trường trước đây. Sản phẩm mới có thể là một sản phẩm hoàn toàn mới, hoặc là một sản phẩm cải tiến so với sản phẩm hiện có.
Thâm nhập thị trường là gì?
Thâm nhập thị trường là quá trình một doanh nghiệp đưa sản phẩm hoặc dịch vụ mới ra thị trường hiện tại. Thâm nhập thị trường thường được thực hiện bằng cách tung ra sản phẩm mới với giá thấp để thu hút khách hàng.
Phát triển thị trường là gì?
Phát triển thị trường là quá trình mở rộng thị trường cho một sản phẩm hoặc dịch vụ hiện có. Phát triển thị trường có thể được thực hiện bằng cách mở rộng sang các thị trường địa lý mới, hoặc bằng cách nhắm mục tiêu đến các phân khúc thị trường mới.
Hy vọng rằng, bài viết của SlimCRM sẽ giúp bạn hiểu hơn về nghiên cứu thị trường là gì, phương pháp cũng như quy trình nghiên cứu thị trường hiệu quả . Để không bỏ lỡ những kiến thức kinh doanh hữu ích, đừng quên theo dõi SlimCRM các bạn nhé!
Nguồn tham khảo:
[1] Market Research: What It Is and How to Do It: https://ahrefs.com/blog/market-research/.
[2] Marketing Research Process: Complete Guide | SurveyMonkey. https://www.surveymonkey.com/market-research/resources/marketing-researc....
[3] The Marketing Research Process in 6 Steps (2023) - Shopify. https://www.shopify.com/blog/marketing-research-process.
[4] How to Do Market Research: A Guide and Template - HubSpot Blog. https://blog.hubspot.com/marketing/market-research-buyers-journey-guide
Tác giả: Team Content Marketing SlimCRM
