Vòng quay tổng tài sản: định nghĩa, ví dụ và mối quan hệ với ROE

Vòng quay tổng tài sản là một trong những chỉ số tài chính quan trọng nhằm đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. 

Bài viết sẽ cung cấp định nghĩa chi tiết về Vòng quay tổng tài sản, cách tính toán và phân tích chỉ số này. Ngoài ra, SlimCRM cũng sẽ giúp bạn làm rõ mối quan hệ giữa Vòng quay tổng tài sản và Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), một chỉ số quan trọng khác để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Khám phá ngay nhé!

Vòng quay tổng tài sản là gì?

Vòng quay tổng tài sản (tiếng anh là Asset Turnover Ratio) là chỉ số đo lường mối quan hệ giữa doanh thu và tổng tài sản của công ty. Chỉ số này giúp đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp trong việc tạo ra doanh thu.

Nói cách khác, Vòng quay tổng tài sản cho biết mỗi đồng tài sản của doanh nghiệp có thể tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu.

• Tỷ lệ vòng quay tổng tài sản càng cao, chứng tỏ doanh nghiệp đang sử dụng tài sản của mình hiệu quả để tạo ra doanh thu.
• Ngược lại, tỷ lệ vòng quay tổng tài sản thấp cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng tài sản chưa hiệu quả, cần phải cải thiện để gia tăng doanh thu trên mỗi đồng tài sản.

Công thức tính vòng quay tổng tài sản

Asset Turnover Ratio = Doanh thu thuần/Tài sản sử dụng bình quân trong kỳ

Vòng quay tổng tài sản sử dụng giá trị tài sản của công ty làm mấu chốt trong công thức tính. Để xác định giá trị tài sản trung bình cho cả năm, chúng ta cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định giá trị tài sản đầu kỳ: Kiểm tra bảng cân đối kế toán của công ty và tìm kiếm số dư đầu kỳ của tài sản tổng cộng (Tổng tài sản).

2. Xác định giá trị tài sản cuối kỳ: Kiểm tra bảng cân đối kế toán của công ty và tìm kiếm số dư cuối kỳ của tài sản tổng cộng (Tổng tài sản).

3. Tính giá trị tài sản trung bình: Lấy giá trị tài sản đầu kỳ cộng với giá trị tài sản cuối kỳ và chia đôi kết quả.

Công thức: Giá trị tài sản trung bình = (Giá trị tài sản đầu kỳ + Giá trị tài sản cuối kỳ) / 2

4. Xác định doanh thu: Kiểm tra báo cáo thu nhập (Income Statement) của công ty và tìm kiếm doanh thu (Total Sales hoặc Revenue).

5. Tính Vòng quay tổng tài sản: Chia doanh thu của công ty cho giá trị tài sản trung bình đã tính ở bước 3.

Ví dụ về vòng quay tổng tài sản

Giả sử: Công ty C hoạt động trong ngành bán lẻ, báo cáo tài chính của Công ty C cho thấy:

• Doanh thu: 100 tỷ đồng
• Tài sản trung bình: 50 tỷ đồng (tính theo công thức trung bình giá trị tài sản đầu kỳ và cuối kỳ)

Vậy: Vòng quay tổng tài sản của Công ty C là: 100 tỷ đồng / 50 tỷ đồng = 2 lần.

Phân tích:

• Vòng quay tổng tài sản 2 lần cho thấy Công ty C đã tạo ra 2 đồng doanh thu cho mỗi đồng tài sản.
• So với mức trung bình của ngành bán lẻ là 4 lần, Vòng quay tổng tài sản của Công ty C thấp hơn.
• Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Vòng quay tổng tài sản có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, chẳng hạn như mô hình kinh doanh, chiến lược hàng tồn kho, phương thức thanh toán.
• Do đó, để đánh giá chính xác hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty C, cần phân tích thêm các yếu tố khác và so sánh với các đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành.

Ý nghĩa của chỉ số vòng quay tổng tài sản

Thông thường, Vòng quay tổng tài sản được tính toán trên cơ sở hàng năm. Tỷ lệ này càng cao, hiệu quả hoạt động của công ty càng được đánh giá tích cực. Bởi vì, Vòng quay tổng tài sản cao cho thấy công ty đang tạo ra nhiều doanh thu hơn trên mỗi đồng tài sản.

Tuy nhiên, Vòng quay tổng tài sản có xu hướng khác nhau giữa các ngành nghề khác nhau. Ví dụ, các doanh nghiệp bán lẻ và hàng tiêu dùng thường có quy mô tài sản tương đối nhỏ nhưng doanh số bán hàng lại rất cao. Do đó, ngành bán lẻ và hàng tiêu dùng thường có Vòng quay tổng tài sản trung bình cao nhất. Ngược lại, các ngành như tiện ích công cộng và bất động sản thường có quy mô tài sản lớn và Vòng quay tổng tài sản thấp.

Chính vì sự khác biệt đáng kể giữa các ngành, việc so sánh Vòng quay tổng tài sản giữa một công ty bán lẻ và một công ty viễn thông sẽ không mang lại nhiều ý nghĩa. Những so sánh chỉ có giá trị khi được thực hiện giữa các công ty cùng ngành.

Bằng cách phân tích Vòng quay tổng tài sản trong cùng ngành, chuyên gia tài chính có thể đánh giá hiệu quả tương đối giữa các công ty.

Mối liên hệ giữa vòng quay tổng tài sản và ROE

Bước đầu tiên của Phân tích DuPont là phân tách Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) thành ba yếu tố, trong đó một yếu tố là Vòng quay tổng tài sản, hai yếu tố còn lại là Biên lợi nhuận và Đòn bẩy tài chính.

Công thức của Phân tích DuPont có thể được minh họa như sau:

ROE = EAT/Vốn chủ sở hữu bình quân

= [EAT/Doanh thu thuần] x [Doanh thu thuần/Tổng vốn bình quân] x [Tổng vốn bình quân/Vốn chủ sở hữu bình quân] 

= (Biên lợi nhuận ròng x Vòng quay tổng tài sản x Đòn bẩy tài chính)

Như vậy, ROE chịu tác động của 3 yếu tố:

• Hiệu quả tiết kiệm chi phí (chi phí hoạt động, lãi vay và thuế)
• Vòng quay tổng tài sản hay hiệu quả tiết kiệm vốn hoặc hiệu quả sử dụng vốn tạo doanh thu
• Hệ số đòn bẩy tài chính (số nhân vốn chủ sở hữu)

Lưu ý: Vòng quay tổng tài sản còn được gọi là vòng quay tổng vốn vì bản chất tổng tài sản luôn bằng tổng nguồn vốn.

Trong một số trường hợp, các nhà quản lý tài chính hoặc nhà đầu tư quan tâm hơn đến việc đo lường tốc độ chuyển đổi tài sản cố định hoặc tài sản lưu động thành doanh thu của một công ty. Trong những trường hợp này, họ có thể sử dụng các chỉ số tài chính cụ thể, chẳng hạn như Tỷ lệ vòng quay tài sản cố định hoặc Vòng quay vốn lưu động để tính toán hiệu quả sử dụng các loại tài sản này. Tỷ lệ Vốn lưu động đo lường mức độ hiệu quả mà một công ty sử dụng nguồn tài chính từ vốn lưu động để tạo ra doanh thu.

Tải ngay: Mẫu excel phân tích các chỉ số tài chính chuẩn xác 2024

Sự khác biệt giữa vòng quay tổng tài sản và vòng quay tài sản cố định

Vòng quay tổng tài sản và Vòng quay tài sản cố định là hai chỉ số liên quan nhưng có điểm khác biệt quan trọng:

• Vòng quay tổng tài sản: Sử dụng tổng tài sản trung bình (bao gồm cả tài sản lưu động và tài sản cố định) làm cơ sở tính toán.
• Vòng quay tài sản cố định: Chỉ tính toán trên tài sản cố định (bao gồm nhà xưởng, máy móc, thiết bị).

Vòng quay tài sản cố định (FAT) thường được các nhà phân tích sử dụng để đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Tỷ lệ hiệu quả này so sánh doanh thu thuần (từ báo cáo thu nhập) với tài sản cố định (từ bảng cân đối kế toán). Nói cách khác, Vòng quay tài sản cố định đo lường khả năng của doanh nghiệp tạo ra doanh thu ròng từ các khoản đầu tư vào tài sản cố định như nhà xưởng, máy móc, thiết bị.

Lưu ý về khấu hao:

• Giá trị tài sản cố định được sử dụng tính toán là giá trị còn lại sau khấu hao.
• Khấu hao là việc phân bổ chi phí của một tài sản cố định trong suốt vòng đời hữu ích của tài sản đó. Số tiền khấu hao được trích hàng năm và ghi nhận là khoản chi phí.

Vòng quay tổng tài sản bao nhiêu là tốt?

Xác định mức độ "tốt" hay "xấu" của Vòng quay tổng tài sản (Total Asset Turnover Ratio) là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi phân tích chuyên sâu dựa trên nhiều yếu tố.  Ví dụ: Vòng quay tổng tài sản tăng do mua thêm tài sản có thể không phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản tốt. Việc đơn giản so sánh TAT lớn hơn 1 hay nhỏ hơn 1 là không đủ để đưa ra đánh giá chính xác. Tuy nhiên, tiêu chuẩn thì vòng quay tổng tài sản vẫn nên lớn hơn 1. 

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá số vòng quay tổng tài sản:

• Ngành nghề: Mỗi ngành nghề có mức Vòng quay tổng tài sản trung bình riêng do đặc thù hoạt động kinh doanh khác nhau. Ví dụ: Ngành bán lẻ thường có Vòng quay tổng tài sản cao hơn ngành công nghiệp nặng. So sánh Vòng quay tổng tài sản chỉ nên thực hiện giữa các công ty cùng ngành để đảm bảo tính chính xác.
• Xu hướng theo thời gian: Vòng quay tổng tài sản tăng dần theo thời gian thường là dấu hiệu tích cực, cho thấy công ty đang sử dụng tài sản hiệu quả hơn để tạo ra doanh thu. Ngược lại, Vòng quay tổng tài sản giảm dần có thể báo hiệu vấn đề trong việc sử dụng tài sản, cần được phân tích kỹ lưỡng.
• So sánh với đối thủ cạnh tranh: So sánh Vòng quay tổng tài sản của công ty với các đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành có thể giúp đánh giá hiệu quả hoạt động tương đối của công ty.

Hạn chế của chỉ số vòng quay tổng tài sản

Mặc dù Vòng quay tổng tài sản là một chỉ số hữu ích để so sánh các cổ phiếu cùng ngành, nhưng nó không cung cấp tất cả thông tin cần thiết để phân tích cổ phiếu hiệu quả.

Một số hạn chế của Vòng quay tổng tài sản cần lưu ý:

• Biến động theo thời gian: Vòng quay tổng tài sản của một công ty trong một năm có thể khác biệt đáng kể so với các năm trước đó hoặc sau đó. Nhà đầu tư nên xem xét xu hướng của Vòng quay tổng tài sản theo thời gian để xác định hiệu quả sử dụng tài sản có đang được cải thiện hay xấu đi.
• Ảnh hưởng của biến động tài sản: Vòng quay tổng tài sản có thể bị giảm giả tạo khi công ty mua tài sản lớn để chuẩn bị cho giai đoạn tăng trưởng. Ngược lại, việc bán tháo tài sản để chuẩn bị cho giai đoạn tăng trưởng chậm lại sẽ làm tăng giả tạo tỷ lệ này.
• Tác động theo mùa: Nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như tính theo mùa vụ, có thể ảnh hưởng đến Vòng quay tổng tài sản của công ty trong các giai đoạn ngắn hơn một năm.

Quản lý tài sản dễ dàng hơn với SlimCRM

SlimCRM là giải pháp phần mềm quản trị doanh nghiệp tinh gọn và toàn diện, khắc phục sự cồng kềnh và phức tạp của các hệ thống ERP trên thị trường, SlimCRM giúp: 

• Tự động hóa các quy trình quản lý tài sản như: lập phiếu yêu cầu sửa chữa, bảo dưỡng, phê duyệt phiếu, theo dõi tiến độ công việc, v.v.
• Kiểm soát hiệu quả: Theo dõi tình trạng tài sản theo thời gian thực, nhận thông báo khi tài sản cố định sắp hết hạn bảo hành, bảo dưỡng.
• Quản lý khấu hao và tồn kho theo phương pháp hiện đại (LIFO, FIFO, JIT…)

Đăng ký dùng thử miễn phí để trải nghiệm sự khác biệt của SlimCRM

Tóm lại, hiểu được Vòng quay tổng tài sản và mối quan hệ của nó với ROE (Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu) là điều cần thiết cho các nhà đầu tư và nhà phân tích tài chính để đánh giá sức khỏe tài chính và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. Việc phân tích Vòng quay tổng tài sản cùng với các chỉ số tài chính khác có thể giúp đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp một cách toàn diện.